Hải Dương:Thanh tra 'sờ gáy' dự án hơn 10 năm vướng mắc

Vô tình hay hữu ý?

Hơn 10 năm qua, cực chẳng đã ông Đặng Đức Chúc (cư trú tại thị trấn Phú Thái, huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương) hiện đang quản lý sử dụng Cảng nội địa Phú Thái đã phải lao đơn tới nhiều cơ quan ban ngành trong, ngoài tỉnh để kêu khó về tình cảnh của mình. Theo ông Chúc, kể từ ngày dự án được chấp thuận nhưng ông đã không thể thực hiện quy trình đầu tư bởi UBND tỉnh Hải Dương không biết vô tình hay cố ý đã cấp đất chồng lấn cho Công ty TNHH Sản xuất và Kinh doanh Thương mại Thế Anh (công ty Thế Anh) vào phần dự án của Cơ sở Cảng nội địa Phú Thái do ông làm chủ sử dụng nhiều năm trước đó với diện tích là 12.404,0m2.

Được biết, dự án đầu tư của gia đình ông Chúc đã được chấp thuận bởi cơ quan có thẩm quyền là UBND huyện Kim Thành tại văn bản số 224/VB-UB ngày 25/9/2003. Sau khi được chấp thuận, ngày 13/01/2004, UBND tỉnh Hải Dương đã ban hành Quyết định số 162/QĐ-UBND. Theo Quyết định này, quyền lập mặt bằng bến bãi để trung chuyển vật liệu và sửa chữa tàu thuyền của Cảng nội địa Phú Thái do ông Chúc sở hữu tại bãi ngoài đê hữu sông Kinh Môn được xác định từ km16 + 150 ÷ km16 + 450. Và tính cho đến thời điểm này vẫn chưa có văn bản nào của cơ quan có thẩm quyền đã ban hành kết luận Quyết định số 162/QĐ-UBND là quyết định trái pháp luật.

Bên cạnh Quyết định số 162/QĐ-UBND, theo hồ sơ pháp lý, Cảng thủy nội địa Phú Thái đã được hình thành bởi nhiều quyết định có tính pháp lý cao như Quyết định số  211/QĐ-CĐS ngày 07/4/2008 của Cục Đường sông; Quyết định số 31/QĐ-CĐTNĐ ngày 13/01/2011 của Cục Đường thủy Nôi địa, Quyết định số 506/QĐ-CĐTNĐ ngày 09/5/2016 cũng của Cục Đường thủy Nội địa và Quyết định số 1112/QĐ-BGTVT ngày 26/4/2013 của Bộ Giao thông Vận tải.

Cảng thủy nội địa Phú Thái đã thuộc Quy hoạch hệ thống cảng hàng hóa theo Quyết định số 1112/QĐ-BGTVT ngày 26/4/2013 của Bộ Giao thông Vận tải

Từ những quyết định với đầy đủ tính chất pháp lý này, Dự án đã được đầu tư, hoạt động và hoạt động ổn định gần 16 năm… Theo đánh giá, việc cấp chồng lấn diện tích đất trên cho cho Công ty Thế Anh đã dẫn đến nhiều hệ lụy, không chỉ thiệt hại về mặt kinh tế mà nghiêm trọng hơn đã kéo theo hàng loạt cơ quan chức năng tỉnh Hải Dương phải mất nhiều thời gian thanh tra, kiểm tra kéo dài sự việc.

Theo ông Đặng Đức Chúc, Dự án của tôi hình thành do sự cho phép của các cơ quan ban ngành và đã hoạt động tới 16 năm thì không thể tước bỏ quyền nếu không phải vì lý do an ninh quốc phòng hay mục đích công cộng. Đến thời điểm hiện tại, dự án đầu tư của gia đình tôi vẫn nguyên vẹn, bao gồm cả diện tích đất thực hiện dự án.

Tìm hiểu thêm được biết, trước đó, vào năm 2016, Cty Thế Anh và UBND tỉnh Hải Dương đã nhiều lần đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét điều chỉnh vùng nước của cảng thủy nội địa Phú Thái để cho Cty Thế Anh sử dụng nhưng đều không được chấp nhận từ phía cơ quan quản lý đường sông. Cụ thể, ngày 5/5/2008, Đoạn quản lý đường sông số 7 có Văn bản số 205/DD7 – QLĐS phúc đáp đề nghị của Cty Thế Anh về việc xin thỏa thuận vùng nước tại km 25 + 400 (trong phạm vi cảng thuỷ nội địa Phú Thái). Đoạn quản lý đường sông số 7 đã khẳng định: "Vùng nước mà quý Cty xin thỏa thuận nằm trong phạm vi vùng nước của Cảng nội địa Phú Thái đã được công bố. Do vậy cần có sự thỏa thuận đồng ý của chủ Cảng nội địa Phú Thái với Cty về việc chuyển nhượng vùng nước nói trên".

Như vậy, kể từ ngày được chấp thuận đầu tư nhưng không thể thực hiện được dự án đầu tư, đầu năm 2016 Cty Thế Anh đã đề nghị UBND tỉnh Hải Dương cho Cty được chấm dứt hoạt động dự án theo quy định của Luật Đầu tư, trả lại đất thuê và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư số 04121000106 cấp ngày 20/6/2008, đề xuất cho Cty TNHH Quyền Phúc ở xã Cao An, huyện Cẩm Giàng được thuê đất để thực hiện nội dung đầu tư tương tự.

Tại Văn bản số 92/TB-VP ngày 06/6/2016, Chủ tịch UBND tỉnh đã đồng ý cho Cty Thế Anh được chấm dứt hoạt động dự án trước thời hạn, thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư đã cấp ngày 20/6/2008 và giao Sở Giao thông Vận tải phối hợp với các đơn vị liên quan làm việc với Cục Đường thủy nội địa Việt Nam điều chỉnh lại vùng nước của Cảng thủy nội địa Phú Thái làm cơ sở để chấp thuận dự án đầu tư của Cty TNHH Quyền Phúc thay cho dự án của Cty Thế Anh.

Ngày 08/02/2017, Sở Giao thông Vận tải tỉnh Hải Dương tổ chức cuộc họp có sự tham dự của tất cả đại diện các cơ quan chức năng và các cấp chính quyền địa phương huyện Kim Thành có liên quan (Cục Đường thủy nội địa Việt Nam, Chi Cục đường thủy nội địa phía Bắc, Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực II, UBND huyện Kim Thành, UBND thị trấn Phú Thái, UBND xã Kim Lương). Tại cuộc họp, sau khi phân tích các yếu tố về quy hoạch cảng, kỹ thuật cảng, an toàn đường thủy… tất cả đều thống nhất là đề nghị không điều chỉnh vùng nước của Cảng thủy nội địa Phú Thái.

Mặc dù Sở Giao thông Vận tải tỉnh đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh không đề nghị xem xét điều chỉnh vùng nước của cảng thủy nội địa Phú Thái. Tuy nhiên, không hiểu sao, tháng 9/2017 Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương lại tiếp tục yêu cầu Sở Giao thông Vận tải tham mưu cho UBND tỉnh có văn bản gửi các cơ quan có thẩm quyền đề nghị xem xét điều chỉnh vùng nước của cảng thủy nội địa Phú Thái.

Một điều hết sức khó hiểu ở đây là đầu năm 2016, Cty Thế Anh đã đề nghị UBND tỉnh Hải Dương cho chấm dứt hoạt động dự án và thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư thì vào ngày 05/7/2018 UBND tỉnh Hải Dương lại ban hành Văn bản số 101/TB-UBND về việc thông báo điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án của Cty Thế Anh: Xây dựng hoàn thành và đưa dự án vào hoạt động đồng bộ trước ngày 30/6/2019.

Thanh tra kết luận nhiều vi phạm

Mới đây nhất, Thanh tra tỉnh Hải Dương đã ra Kết luận thanh tra Số 519/KL-TTr và Kết luận 520 ký ngày 12/8/2019 về việc chấp hành quy định của pháp luật về đất đai đối với Công ty Thế Anh và Cơ sở sửa chữa đóng mới Cảng Phú Thái… đã chỉ ra nhiều vi phạm đến khó hiểu đối với dự án này.

Cụ thể trong Kết luận thanh tra số 519/KL-TTr ngày 12/8/2019 đã nêu rõ: "Công ty Thế Anh (Chủ đầu tư) khi lập dự án và xin thuê đất đã không báo cáo, làm rõ về tình hình, thực trạng và những vướng mắc trong việc sử dụng đất trước khi chuyển sang xin thuê đất, trong đó không báo cáo và xin ý kiến của chính quyền địa phương (cấp huyện, cấp xã nơi triển khai thực hiện Dự án) là chấp hành chưa nghiêm túc vi phạm Quy chế làm việc của BCH Đảng bộ huyện Kim Thành (khóa XXII), quy chế làm việc của Đảng ủy thị trấn Phú Thái (khóa III)”.

Mặt khác, trong Kết luận cũng nêu, dự án chưa có ý kiến của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về giao thông đường thủy nội địa theo quy định tại Khoản 3, Điều 13 Luật Giao thông Đường thủy nội địa năm 2004. Trong thực hiện thẩm định dự án, Sở KH&ĐT Hải Dương không cùng với chính quyền địa phương (UBND huyện Kim Thành và UBND TT. Phú Thái) thực hiện khảo sát thực địa khu vực đất dự kiến thực hiện dự án của Công ty Thế Anh và không nắm đầy đủ thông tin về diện tích đất 12.404m2 tương ứng K16+375 đến K16+450 đê hữu Kinh Môn thuộc UBND thị trấn Phú Thái mà Công ty Thế Anh đề xuất xin thuê để thực hiện dự án đang được ông Đặng Đức Chúc sử dụng lập bến, bãi tập kết và kinh doanh vật liệu theo Quyết định số 162/QĐ-UBND ngày 13/01/2004 của UBND tỉnh và cục đường sông Việt Nam (nay là Cục Đường thủy Nội địa Việt Nam) đã có quyết định số 211/QĐ-CĐS ngày 07/04/2008 công bố cảng thủy nội địa Phú Thái cho chủ sở hữu Cảng là ông Đặng Đức Chúc, trong đó vùng nước sông tiếp giáp với diện tích đất 12.404m2 thuộc vùng nước của Cảng thủy nội địa Phú Thái  (trước thời điểm UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Cty Thế Anh ngày 20/6/2008).

Như vậy, trong khi chưa có ý kiến của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về giao thông đường thủy nội địa, chưa làm việc với chính quyền địa phương và khảo sát thực địa khu vực đất dự kiến thực hiện Dự án (khu vực cảng Phú Thái), Sở KH và ĐT Hải Dương đã tham mưu với UBND tỉnh này cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Cty Thế Anh là thiếu thận trọng dẫn đến quá trình thực hiện Dự án còn vướng mắc chưa được giải quyết và đây cũng là nguyên nhân chưa giao được đất cho Cty Thế Anh và ảnh hưởng đến tính khả thi của dự án.

Trong lúc chờ UBND tỉnh phán quyết dự án Cảng thủy nội địa Phú Thái gây thiệt hại không nhỏ cho ngân sách và doanh nghiệp

Đặc biệt, Kết luận cũng nhấn mạnh, việc thu hồi và cho Công ty Thế Anh thuê đất trong đó có 12.404,0 m² cũng không hợp pháp, điều này cũng được thể hiện rất rõ trong Kết luận thanh tra số 519/KL-TTr ngày 12/8/2019… Văn phòng UBND tỉnh trước khi trình lãnh đạo UBND tỉnh ký không phát hiện một số nội dung không phù hợp với quy định của pháp luật và chồng chéo giữa các đơn vị và vị trí cấp phép tại khu vực đất bãi ngoài sông thuộc thị trấn Phú Thái (Quyết định số 162/QĐ-UBND ngày 13/01/2004; Quyết định số 953/QĐ-UBND ngày 21/3/2008); tham mưu cho Chủ tịch tỉnh ký Quyết định số 4778/QĐ-UBND ngày 16/12/2008 về việc thu hồi đất và cho Công ty Thế Anh thuê đất chưa đúng với Điều 37 và Điều 44 Luật đất đai năm 2003; chưa chủ động tham mưu với UBND tỉnh chỉ đạo, đôn đốc các sở ngành có liên quan và UBND huyện Kim Thành tham mưu, giải quyết những vướng mắc giữa dự án do ông Chúc làm chủ đầu tư và Công ty Thế Anh làm chủ đầu tư. Việc chậm giải quyết vướng mắc cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình hình phức tạp khó giải quyết kéo dài vụ việc.