Long Thành - Đồng Nai: 146 hộ dân kêu cứu vì chờ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

“Dài cổ” xin cấp giấy

Thời gian qua chúng tôi liên tục nhận được phản ánh của người dân tại xã Bàu Cạn, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai về việc tình trạng đất đai do họ phục hóa để canh tác, sử dụng hàng chục năm nhưng bị vướng mắc nhiều thứ dẫn đến rất nhiều người chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Cụ thể, theo trình bày của người dân thì vào những năm 1980, các hộ dân từ miền Trung, miền Bắc… tìm về huyện Long Thành để xây dựng cuộc sống mới. Tại đây họ quyết định chọn vùng đất Bàu Cạn, lúc này có nông trường cao su Thái Hiệp để dừng chân. Cuộc sống của họ gắn liền với cây cao su và các hộ dân chủ yếu làm việc trong nông trường cao su.

Được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là nỗi mong mỏi của hơn 100 hộ dân ở Bàu Cạn

Cũng trong thời gian này, nông trường cao su xuất hiện nhiều khu vực bị úng nước, đất đá bàn nên cây cao su không thể phát triển, bị chết rất nhiều. Do đó phía nông trường đã bỏ hoang một số khu vực, không trồng cây mà để cỏ và cây dại mọc um tùm.

Lúc này người dân muốn có đất để sản xuất nông nghiệp, canh tác các cây trồng khác nên đã cùng nhau phục hóa lại khu vực đất hoang mà nông trường cao su bỏ ngỏ. Và từ đó đến nay người dân đã canh tác trên diện tích đất này và cũng chưa từng xảy ra tranh chấp với bất kỳ ai. Nhiều lần người dân liên hệ địa phương xin được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng mãi vẫn chưa được xử lý.

“Theo luật đất đai thì đất sử dụng trên 20 năm không xảy ra bất kỳ tranh chấp nào thì được nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vậy mà tại sao chúng tôi phục hóa sử dụng cả hàng chục năm nay rồi vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận. Nếu vướng mắc khó khăn ra sao cũng mong các cấp ngành liên quan giải quyết, hỗ trợ để người dân sớm an cư lập nghiệp”, ông Trần Đình Hán (người dân tại ấp 2, xã Bàu Cạn) chia sẻ.

Còn theo ông Nguyễn Hữu Thiết (cũng là người dân thuộc diện chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) thì trên thực tế đất của gia đình ông đang sử dụng có nguồn gốc từ đất của nông trường cao su. Tuy nhiên thời điểm cách đây gần 30 năm thì những diện tích của 146 hộ (số liệu cũ là 135 hộ) đang xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không thể trồng cao su vì không phù hợp. Do đó phía công đoàn của nông trường cao su đã vận động công nhân tự phục hóa số đất đai trên, cải tạo để sản xuất canh tác nhằm cải thiện đời sống, ổn định cuộc sống lâu dài.

Đất đai được người dân hoang hóa, ở ổn định nhưng vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử sụng đất

“Mặc dù phía nông trường có lời để anh chị em công nhân phục hóa đất, cho canh tác sản xuất, ai làm được bao nhiêu thì người đó hưởng lợi nhưng việc giao nhận đất cũng chỉ là nói miệng và tự hiểu với nhau nên đến nay dù không có tranh chấp nhưng người dân đã nhiều lần xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà vẫn chưa được ngành chức năng xử lý. Chúng tôi chỉ muốn an cư lạc nghiệp, ổn định lâu dài nên mong nhà nước hỗ trợ để sớm được cấp giấy, đỡ sống lo lắng bất an như rất nhiều năm qua”, ông Thiết nói.

Cần có thời gian

Về vấn đề này, tìm hiểu được biết, hiện nay UBND huyện Long Thành cũng đã nắm bắt được tâm tư nguyện vọng của người dân và có báo cáo gửi lên tỉnh Đồng Nai xem xét xử lý. UBND huyện Long Thành cũng đã hoàn thành rà soát việc sử dụng đất của các hộ dân. Tuy nhiên do một số vướng mắc nên chưa thực hiện việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ này.

Theo kết quả kiểm tra, trước mắt đối với 5 hộ sử dụng hơn 32 ngàn m2 đất nằm ngoài ranh giới sử dụng đất của Nông trường cao su Thái Hiệp thì sẽ xem xét sớm cấp giấy chứng nhận. Đối với 3 hộ sử dụng gần 16 ngàn m2 đất do Nông trường cao su Thái Hiệp quản lý và theo phương án sử dụng đất thì sẽ giao lại cho địa phương quản lý. Phía địa phương sẽ lập hồ sơ xác minh, sau đó sẽ cấp giấy chứng nhận khi xét thấy đủ điều kiện.

Còn đối với 28 hộ dân đang sử dụng diện tích hơn 190 ngàn m2 thì trước đó tỉnh Đồng Nai đã thu hồi diện tích đất này của công ty cao su giao về cho địa phương quản lý và địa phương cũng xem xét cấp giấy chứng nhận cho dân. Tuy nhiên khi lập phương án sử dụng đất của công ty cao su thì công ty cũng đưa số diện tích này vào phương án sử dụng đất của công ty và được tỉnh Đồng Nai phê duyệt. Do đó đang có sự chồng chéo nên UBND huyện Long Thành đã báo cáo lên tỉnh và tỉnh Đồng Nai. Tỉnh cũng đã chấp thuận rà soát, giao sở TNMT lập thủ tục điều chỉnh lại để thu hồi diện tích này đưa về địa phương sau đó xem xét cấp giấy chứng nhận cho dân.

Đất định cư gần 20 năm không bị tranh chấp nhưng không được cấp giấy chứng nhận nên người dân không an tâm trong việc xây dựng nhà cửa

Riêng đối với 77 hộ dân đang sử dụng hơn 350 ngàn m2 đất thì huyện Long Thành đề nghị nếu không thực hiện xây dựng làng Quân dân hoặc sử dụng diện tích đất ở khu vực khác làm làng quân dân thì xin được UBND tỉnh giao lại cho địa phương để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho dân.

Riêng đối với 33 hộ dân đang sử dụng hơn 140 ngàn m2 thì tỉnh Đồng Nai vẫn tiếp tục giao phần đất này cho công ty cao su tiếp tục sử dụng, quản lý. Phía công ty sẽ có trách nhiệm bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân theo quy định.

Trao đổi về vấn đề này ông Nguyễn Hoàng Nghĩa, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Long Thành cho biết, về phía địa phương cũng đã nhanh chóng tiến hành xác minh nguồn gốc đất, mong muốn sớm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân. Hiện phía địa phương và tỉnh cũng đã có phương án xử lý cho người dân, hỗ trợ người dân sớm được cấp giấy chứng nhận. Tuy nhiên có một số vướng mắc nên cần có thời gian xử lý. 

Theo luật sư Nguyễn Văn Hoàng, căn cứ vào điều 101 Luật đất đai năm 2013 thì việc nhà nước xem xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân là hợp lý. Cụ thể Điều 101 Luật Đất đai năm 2013 “Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất” quy định như sau: 1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này, có hộ khẩu thường trú tại địa phương và trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là người đã sử dụng đất ổn định, không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất. 2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.