Nữ họa sĩ Hà Nội Mộng Bích - Cây đại thụ của làng tranh lụa

Họa sĩ Mộng Bích sinh năm 1933 tại Hà Nội. Bà tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (hệ trung cấp khóa 1956-1960, hệ đại học khóa 1965-1970), là học trò của những họa sĩ tên tuổi như: Trần Văn Cẩn, Nguyễn Đỗ Cung, Hoàng Lập Ngôn, Lương Xuân Nhị, Nguyễn Phan Chánh, Nguyễn Đức Nùng... Bên cạnh kiến thức về mỹ thuật, Mộng Bích còn thừa hưởng ở những người thầy tuyệt vời của mình một tình yêu thuần khiết đối với hội họa.

Mộng Bích nổi tiếng nhất với tranh lụa. Xem tranh của bà, người xem bị lay động mạnh mẽ bởi bút pháp hiện thực, chân phương, hòa sắc nền nã vô cùng hợp với sự biểu cảm của chất liệu lụa nhưng cũng đầy ám ảnh. Danh họa Trần Văn Cẩn nhận xét: “Mộng Bích vẽ tranh bằng bản năng và đầy cảm xúc...” Và cảm xúc đó đã chạm đến trái tim người xem thông qua những bức chân dung rất nổi tiếng như: "Mẹ con" (1960), "Chân dung cô gái Chăm" (1980), "Bà cháu" (1985), "Dệt vải Chăm" (1990), "Bà già" (1993), "Chân dung Nghệ sĩ nhân dân Quách Thị Hồ" (1995)...

Mộng Bích là một trong số ít những nữ họa sĩ ở thời đại mình đạt được những giải thưởng hội họa quan trọng, trong đó có thể kể đến bức “Mẹ và con” (Giải Nhất tại Triển lãm Sở Văn hóa Liên khu Việt Bắc, năm 1961), bức “Bà già” (Giải Nhất tại Triển lãm Hội Mỹ thuật Việt Nam, năm 1993)...   

Trải qua nhiều thập kỷ, tác phẩm của bà vẫn đong đầy giá trị mỹ thuật và giá trị lịch sử, không chỉ được các nhà phê bình nghệ thuật trong nước mà cả thế giới đánh giá cao. Giáo sư Nora A.Taylor (Học viện Mỹ thuật Chicago) đánh giá: “Ở tuổi gần 90, Mộng Bích không chỉ sống lâu hơn hầu hết những người đồng trang lứa, bà còn là hiện thân của những thay đổi mà lịch sử mỹ thuật nói riêng và lịch sử Việt Nam nói chung đã trải qua trong thế kỷ trước. Tranh của bà vượt thoát khỏi mọi phong trào mà hầu hết các thế hệ đều tham gia. Chúng là lời nhắc nhở đẹp đẽ về tính phổ quát của các giá trị nhân văn”.

Hiện nay, dù xấp xỉ tuổi 90, họa sĩ Mộng Bích vẫn tiếp tục thực hiện những ấp ủ của mình với hội họa. Và sắp tới, những tác phẩm tiêu biểu của nữ họa sĩ sẽ được ra mắt công chúng Hà Nội qua cuốn sách “Đi giữa hai thế kỷ” và triển lãm cùng tên do Trung tâm Văn hóa Pháp tại Hà Nội - L'Espace (24 Tràng Tiền) tổ chức (dự kiến ngày 22-10). Triển lãm sẽ giới thiệu 30 tác phẩm, bao gồm tranh lụa, màu nước và ký họa tiêu biểu xuyên suốt hành trình sáng tạo của bà trong hơn sáu thập kỷ. Đây là triển lãm cá nhân đầu tiên, đồng thời là một dấu mốc quan trọng trong cuộc đời và sự nghiệp của họa sĩ Mộng Bích.