Độc lạ mật ong sữa quý hiếm nơi đỉnh núi Mù Cang Chải

Mật ong là một trong những thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe và làm đẹp hiệu quả. Bên cạnh những loại mật ong nhãn, mật ong vải hay mật ong bạc hà,... có màu vàng nhạt, màu nâu cánh gián, thì loại mật ong có màu trắng của vùng núi Mù Cang Chải đang rất hút khách, khiến nhiều người tò mò muốn thưởng thức.

Theo người dân tại đây, mật ong này có màu trắng do được khai thác từ con ong hút mật cây hoa blong song (còn gọi là cây hoa chân chim, trong y học gọi là cây ngũ gia bì) mọc ở trong rừng. Đây là loài hoa có màu trắng, chỉ nở duy nhất 1 tháng, từ khoảng cuối tháng 8 đến cuối tháng 9 âm lịch hàng năm.

Mật ong trắng là đặc sản nổi tiếng của vùng núi Mù Cang Chải (Yên Bái)

Từ lâu, mật ong trắng đã được người dân nơi đây sử dụng để bồi bổ sức khỏe, song vài năm trở lại đây mới trở nên phổ biến, được người dân mang đi bán khắp nơi rầm rộ hơn với giá đắt gấp đôi so với các loại mật ong thông thường.

Chị Bùi Thị Trâm, một đầu mối chuyên bán mật ong trắng ở Yên Bái, chia sẻ, chị chuyên bán đồ rừng, đặc sản Tây Bắc, riêng mật ong trắng chị mới bán được 2 năm nay. Do có vị ngọt thơm, thanh mát đặc trưng khác hẳn với nhiều loại mật khác nên mặt hàng này khá đắt khách. Có đợt chị chuyển đi cả trăm lít cho đầu mối khắp các tỉnh.

Theo chị Trâm, không như các loại mật hoa khác kéo dài 4-5 tháng, mật ong hoa blong song chỉ có 1 tháng trong năm, vì vậy rất quý và số lượng không có nhiều, thậm chí khách phải đặt trước chị gom của người dân mới đủ hàng.

Tùy theo từng nơi, có những vùng hoa tập trung nở trắng bạt ngàn, cũng có những vùng thưa hoa, song vào chính vụ hoa nở thường mật ong có màu trắng gần giống như mỡ lợn, vào cuối vụ ít hoa có thể con ong hút mật lẫn từ những hoa khác nên mật có màu vàng trong hơn.

 Mật ong này có vị ngọt dịu, thanh mát, thơm mùi hoa cỏ tự nhiên

“Dù vậy, chất lượng, mùi thơm của mật vẫn giữ được vị ngon riêng, ngọt mát tự nhiên, thoảng dịu mùi hoa chứ không ngọt đậm khé cổ như một số loại khác. Mật đặc sánh mịn, để lâu trong khoảng thời gian nhất định sẽ càng thơm”, chị Trâm nói.

Thời điểm này, mật ong trắng đã vào cuối mùa, nhiều khách du lịch và người trong tỉnh đã đặt mua để dành làm quà biếu Tết Nguyên đán. Hiện chị bán lẻ với giá 350.000 đồng/lít, khách lấy sỉ theo can từ 20 lít có giá 250.000-300.000 đồng/lít tùy thời điểm.

Là mặt hàng khá đắt khách những ngày gần đây, chị Lương Thùy Phương, một đầu mối bán mật ong trắng ở Linh Đàm (Hoàng Mai, Hà Nội), thừa nhận, do loại mật này có màu trắng ngà khá lạ mắt nên được nhiều người tò mò mua dùng thử. Song, số lượng không có nhiều, hiện chị còn 2 can (khoảng 40 lít) nữa là cháy hàng.

Loại mật này được chị gom của người dân ở Mù Cang Chải (Yên Bái) đi lấy trong rừng, khác so với loại mật ong nuôi, vì vậy không phải dễ tìm. Giá bán của mật ong trắng cũng khá đắt đỏ, hiện chị bán lẻ với giá 450.000-500.000 đồng/lít, bán sỉ từ 20 lít có giá 350.000 đồng/lít.

Giá mỗi lít mật ong trắng lên đến nửa triệu đồng

Thường mật ong được bảo quản ở nơi thoáng mát, chỉ nên để từ 1-2 năm. Nếu để quá lâu, chất lượng và hương vị của mật sẽ bị ảnh hưởng, không tốt cho sức khỏe, chị Phương chia sẻ.

Chỉ vài tháng nữa là đến Tết Nguyên đán, tranh thủ đang vào đúng mùa mật ong rừng ở Yên Bái, chị Nguyễn Thu Quỳnh ở Lò Đúc (Hai Bà Trưng, Hà Nội) đặt mua 5 lít mật ong trắng để làm quà biếu nội ngoại và dùng trong gia đình.

Loại mật này ngọt dịu, thơm mùi hoa tự nhiên rất riêng, đặc quánh, ăn một lần là nhớ mãi nên hầu như sáng nào chị cũng pha mật ong với nước chanh ấm cho cả nhà uống giúp tăng sức đề kháng, giảm căng thẳng, mệt mỏi. Thỉnh thoảng, chị làm món gà nướng mật ong, bánh mì phết mật ong cả nhà ai cũng thích. Đặc biệt, chị còn dùng mật ong để dưỡng da, làm đẹp, giảm cân rất hiệu quả.

“Do mật lấy trong rừng, hoàn toàn tự nhiên nên tôi thấy yên tâm, không lo bị đóng đường hay pha tạp linh tinh. Song, để tìm mua được chỗ uy tín, tôi phải đặt trước cả tuần mới có”, chị Quỳnh cho hay.

Mật ong và cách chế biến thành thuốc bổ

Bưởi ướp giấm và mật ong rất tốt cho người cao tuổi viêm khí phế quản, ho nhiều đờm.

Theo Đông y, mật ong vị ngọt, tính bình; vào kinh tâm, tỳ, vị và đại trường. Danh y Lý Thời Trân, đời nhà Minh, đề cập đến 6 công hiệu của mật ong: “Tính mát nên thanh nhiệt, tính ấm nên bổ trung, tính ngọt nên giải độc, tính mềm nên nhuận khô, tính bổ nên chống đau, điều hòa bách dược và công dụng như cam thảo”. Mật ong rất tốt cho người bị viêm khô khí phế quản, ho khan ít đờm, táo bón, đau do loét dạ dày tá tràng, tắc ngạt mũi, trĩ mũi, viêm loét miệng; giải độc ô đầu. Cách dùng và liều lượng: ngày dùng 15-40g; bằng cách ăn tươi, nấu hãm, trộn làm viên hoàn.

Ngoài tác dụng bổ phế nhuận tràng thông tiện giải độc, do giá trị dinh dưỡng cao và hương vị thơm ngon nên mật ong thường được dùng làm gia vị trong chế biến thức ăn, bánh kẹo; làm tá dược trong y học, đặc biệt là trong các dạng thuốc hoàn, thuốc nước của Y học cổ truyền. Xin giới thiệu 11 món ăn thuốc quý từ mật ong.

Lê chưng mật ong: lê 1 quả khoét bỏ phần lõi hạt, cho mật ong vào đem chưng cách thủy rồi ăn. Món này rất tốt cho người bị sốt (đạo hãn âm hư).

Mật ong trứng gà: mật ong 50g, trứng gà 1 quả. Hai thứ đun cách thủy, cho mật ong sôi lăn tăn, đập trứng vào, khuấy đều. Ăn ngày 1-2 lần. Món này tốt cho người bị viêm khí phế quản mạn tính.

Nước sắc bách bộ bạch cập trộn mật ong: bách bộ 25g, bạch cập 25g, mật ong 50g. Dược liệu sắc hãm lấy nước, hòa với mật ong, chia 2 lần uống trong ngày. Dùng thích hợp cho bệnh nhân lao phổi, giãn phế quản, khái huyết.

Mật ong pha nước sôi: mật ong lượng vừa đủ pha với nước sôi, khuấy đều. Đây là bài thuốc hay chữa táo bón ở trẻ còn bú mẹ.

Vừng đen trộn mật ong: vừng đen rang chín tán mịn để trong lọ kín, mật ong lượng tương đương. Ngày dùng 2 lần (sáng, chiều), lấy mỗi thứ 2 thìa trộn nhuyễn đều ăn với nước sôi. Món này thích hợp cho người cao tuổi táo bón kinh diễn.

Mật ong trộn nước trần bì cam thảo: cam thảo 10g, trần bì 6g, mật ong 50g. Dược liệu sắc hoặc hãm, gạn lấy nước bỏ bã, trộn với mật ong, chia 3 lần uống trong ngày. Món này rất tốt cho người bệnh viêm loét dạ dày tá tràng.

Dưa chuột trộn mật ong: dưa chuột bánh tẻ (chưa già) 10 quả nhỏ chấm với mật hoặc ướp mật ong rồi ăn. Món này tốt cho trẻ mắc hội chứng lỵ (đau quặn mót nặn, đại tiện nhiều lần nhưng số lượng ít...).

Bưởi ướp giấm mật ong: bưởi 1 quả, bóc bỏ vỏ cùi, thái lát, thêm 30ml mật ong, đun cách thủy cho chín nhừ, thêm 15ml giấm ăn khuấy trộn đều, ăn vào buổi sáng và tối. Thích hợp cho người cao tuổi viêm khí phế quản ho nhiều đờm.

Nước gừng mật ong trộn bột hạnh nhân đào nhân: đào nhân 30g, hạnh nhân 15g. Hai thứ nghiền nát trộn với nước gừng và mật ong lượng thích hợp rồi ăn. Món này rất tốt cho người bị suy hô hấp thở gấp, hen suyễn mạn tính.

Xi-rô bạch quả mật ong: bạch quả 10g (lùi hoặc rang chín, bóc bỏ vỏ cứng) cho vào nồi, đổ nước nấu chín, thêm mật ong lắc đều. Ăn mỗi tối một lần. Dùng tốt cho người bệnh hen phế quản, lao phổi có ho suyễn.

Rượu mật ong: rượu trắng hòa mật ong, liều lượng thích hợp, uống ngày 2 lần, mỗi lần 1 chén con trước bữa ăn. Món này tốt cho người bị nổi ban mề đay, sẩn ngứa nửa người.

Kiêng kỵ: Người thấp nhiệt tích trệ, tiêu chảy không dùng.

Lưu ý: Không đựng mật ong trong dụng cụ bằng sắt