Tranh chấp thừa kế tài sản xảy ra ở thôn Thầu Đâu (Dương Quan, Thuỷ Nguyên, Hải Phòng): Tòa tuyên hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do cấp sai

Toà tuyên huỷ GCNQSDĐ đã cấp cho cụ Hoa

Theo tài liệu có trong hồ sơ vụ án, bà Lê Thị Ngẫm (Người khởi kiện, SN 1945; trú tại: Thôn Sáu Phiên, xã An Lư, Thủy Nguyên, Hải Phòng) có bố là Lê Viết Vằn (SN 1916, mất năm 1981); và mẹ là Bùi Thị Nghĩa (SN 1915, mất năm 1985). Sinh thời cụ Vằn, cụ Nghĩa sinh được 4 người con gái là: Lê Thị Nghĩ (SN 1941), Lê Thị Ngẩm (SN 1945), Lê Thị Nhấm (SN 1950) và Lê Thị Nhắt đều sống tại huyện Thuỷ Nguyên, Hải Phòng.

Hiện trạng của thửa đất 900m² và tài sản hiện nay

Gia đình cụ Vằn cụ Nghĩa  và các con, cháu đã sinh sống trên có thửa đất 890m² tại thôn Thầu Đâu, xã Dương Quan, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng từ 4 đời nay. Năm 1981, cụ Lê Viết Vằn qua đời, đến năm 1984 thì cụ Bùi Thị Nghĩa ốm yếu, nên chị em bà Ngẫm thống nhất để bà Nhắt cùng con trai là Lê Văn Tuấn (SN 1970) về ở trên đất này để trông nom, chăm sóc cho cụ Nghĩa. Đến năm 1985 thì cụ Nghĩa qua đời.

Năm 2007, chị em bà Ngẫm đã thống nhất gọi anh Lê Viết Cường (SN 1955; là cháu đích tôn của dòng họ) đến sinh sống, quản lý thửa đất, đồng thời là để có người thờ cúng bố mẹ, ông bà tổ tiên. Hiện tại, anh Lê Viết Cường vẫn đang là người quản lý, sử dụng mảnh đất này từ đó cho đến nay.

Khi địa phương làm đường, gia đình bà Ngẫm đã tự nguyện hiến 20m² đất để làm đường xã. Diện tích còn lại 870m² đất, gia đình anh Cường (gồm 10 người là vợ, con, cháu) hiện nay vẫn đang sống và quản lý, gồm 1 nhà thờ 120m² và một nhà ngang khoảng 60m² và một số công trình phụ. Các chị em bà Ngẫm và con cháu trong gia đình vẫn thường xuyên về đây thờ cúng các cụ.

Sơ đồ hiện trạng thửa đất

Sau khi cụ Vằn mất một thời gian, bỗng nhiên có ông Lê Viết Vượng (SN 1960; HKTT tại xã Dương Quan, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng), hiện có quốc tịch Anh về tự nhận là con đẻ của cụ Vằn với cụ Phạm Thị Hoa (SN 1915, HKTT tại thôn Tây Giữa, xã Dương Quan, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng). Gia đình chị em bà Ngẫm cũng biết vậy, chứ chưa ai đi kiểm tra ADN. Gần đây, ông Vượng về xin tự nguyện góp một phần đầu tư xây dựng nhà từ đường và chị em bà Ngẫm đã đồng ý cho ông Vượng đóng góp thêm để cùng anh Cường và gia đình xây dựng từ đường thờ cúng bố mẹ, ông bà.

Tuy nhiên, mới đây gia đình bà Ngẫm phát hiện mảnh đất 870m2 là di sản thừa kế chưa chia của cụ Vằn để lại đã được UBND huyện Thủy Nguyên cấp Giấy CNQSDĐ số AD640301 cho cụ Phạm Thị Hoa ngày 23/9/2005 và “Giấy di chúc” đề ngày 22/10/2006 của cụ Hoa ghi là “để lại toàn bộ thửa đất 870m² nêu trên cho ông Lê Viết Vượng (có chứng thực của Ủy ban nhân dân xã Dương Quan). Ông Vượng cho rằng mảnh đất 870m² này là của bà Hoa (mẹ đẻ ông Vượng), đồng thời ông Vượng đã về xã để làm thủ tục mở thừa kế, chuyển “sổ đỏ” từ cụ Hoa sang tên mình thì bị gia đình bà Ngẫm phát hiện, làm đơn khởi kiện.

Việc cấp giấy chứng nhận QSDĐ số AD640301 nêu trên cho cụ Phạm Thị Hoa là không có căn cứ pháp luật, dẫn đến việc cụ Hoa để lại di chúc toàn bộ thửa đất 870m2 nêu trên cho ông Lê Viết Vượng cũng là trái pháp luật. Về nguồn gốc đất: Thửa đất trên có nguồn gốc từ đời ông nội của chị em bà Ngẫm. Sau này bố mẹ bà Ngẫm là cụ Vằn cụ Nghĩa cùng 4 chị em bà vẫn sinh sống ở trên đất này. Theo sổ mục kê năm 1985 (BL 39), báo cáo số 29/BC-UBND ngày 26/2/2019 (BL 64), báo cáo số 84/BC-UBND ngày 23/4/2019 (BL 128) của UBND xã Dương Quan cũng khẳng định rõ nguồn gốc mảnh đất nêu trên là của cụ Lê Viết Vằn.

Về quá trình sử dụng: Năm 1981, cụ Vằn qua đời, không để lại di chúc. Năm 1984, khi cụ Bùi Thị Nghĩa ốm yếu, nên chị em bà Ngẩm để cho cháu Lê Văn Tuấn về ở để trông nom, chăm sóc cho cụ Nghĩa. Đến năm 1985 thì cụ Nghĩa qua đời. Đến năm 2007, chị em bà Ngẫm gọi anh Cường (cháu đích tôn của dòng họ) đến sinh sống, quản lý thửa đất, đồng thời là để có người thờ cúng bố mẹ, ông bà tổ tiên. Hiện tại, anh Lê Viết Cường vẫn đang là người quản lý, sử dụng mảnh đất này từ đó cho đến nay.

Tại BL số 41, 62 là Đơn trình bày của chị em bà Ngẫm về nguồn gốc mảnh đất nêu trên, đã được ông trưởng thôn Thầu Đâu và Bí thư chi bộ xóm Thầu Đâu và các ban ngành trong dòng họ Lê Viết xác nhận.

Về cụ Phạm Thị Hoa và vợ chồng ông Vượng, tuy được UBND xã Dương Quan có báo cáo gửi Toà án cho rằng “cụ Hoa cùng vợ chồng ông Vượng đã về sống trên thửa đất này nhiều năm”, nhưng không đưa ra được chứng cứ nào theo quy định và cũng không có căn cứ nào xác định cụ Hoa là vợ cụ Vằn, để ghi chỉnh lý vào sổ địa chính năm 1985 và sổ theo dõi thuế năm 1989 của địa phương. Trong khi đó, các nhân chứng của vụ án xác nhận: Cụ Hoa và vợ chồng ông Vượng chưa một ngày nào sinh sống, quản lý sử dụng đối với mảnh đất này. Cụ Hoa là người sinh sống và chết tại thôn Tây Giữa, xã Dương Quan. Điều này đã được cả Bí thư Chi bộ thôn và ông Trưởng thôn của 2 thôn Tây Giữa và thôn Thầu Đâu, xã Dương Quan xác nhận tại BL số 41.

Các nguyên đơn đề nghị được nhận chung diện tích đất để làm nhờ thờ cúng chung.

Sau khi tiến hành việc thẩm vấn, đánh giá chứng cứ tại phiên toà; căn cứ vào quan điểm bảo vệ quyền và lợi ích của luật sư và phát biểu quản điểm của vị đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng; các tài liệu chứng cứ và các quy định của pháp luật Thẩm phán Đặng Minh Hạnh thay mặt HĐXX toà án nhân dân Thành phố Hải Phòng đã tuyên hủy Giấy CNQSDĐ số AD 640301 do UBND huyện Thủy Nguyên cấp ngày 23/9/2005 cho bà Phạm Thị Hoa đối với diện tích đất 870 m2 tại thửa số 451, tờ bản đồ số 05, địa chỉ xóm Thầu Đâu, xã Dương Quan, Thủy Nguyên, Hải Phòng.

Chia di sản thừa kế

Ngày 31/12/2020, Toà án nhân dân thành phố Hải Phòng xét xử sơ thẩm công khai vụ án thụ lý số 33/2020/TLST-DS ngày 24/03/2020 về việc tranh chấp thừa kế tài sản theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 325/2020/QĐXXST-DS ngày 18/11/2020.

Tại bản án số 62/2020/DS-ST, chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của các nguyên đơn. Đề nghị Tòa án chia di sản thừa kế của bố mẹ là cụ Lê Viết Vằn và cụ Bùi Thị Nghĩa để lại là quyền sử dụng diện tích 870m² số đo hiện trạng là 900m2 tại thửa đất số 451 tờ bản đồ số 05 địa chỉ thôn Thầu Đâu, xã Dương Quan, huyệnThủy Nguyên, thành phố Hải Phòng theo quy định của pháp luật.

Cụ thể: Các nguyên đơn đề nghị được nhận chung diện tích đất để làm nhờ thờ cúng chung. Đối với ngôi nhà trên đất do các nguyên đơn và ông Vượng góp tiền, công sức xây dựng , nguyên đơn thanh toán tiền công sức, nguyên đơn thanh toán giá trị trả lại cho ông Lê Viết Vượng theo phần ông Vượng bỏ ra; thanh toán tiền công sức, thù lao cho ông Lê Viết Cường đã quản lý trong coi giữ gìn di sả và thanh toán tiền xây dựng nhà và công trình phụ khác cho ông Cường và bà Thiếp theo quy định của pháp luật.

Cũng theo nhận định của tòa án ở mục 10: Ngoài ra hồ sơ thể hiện 01 Giấy di chúc ngày 22/10/2006, có nội dung bà Phạm Thị Hoa ĐKNKTT tại thôn Tả Quan, xã Dương Quan, huyện Thủy Nguyên di chúc để lại toàn bộ tài sản là diện tích 870m² đất tại thửa 451, tờ bản đồ số 05, tại xóm Thầu Đâu, xã Dương Quan, huyện Thủy Nguyên cho ông Lê Viết Vượng theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 00912/H2005 của UBND huyện Thủy Nguyên cấp cho bà Phạm Thị Hoa ngày 23/9/2005. Như phân tích nêu trên tại Bản án số 22/2019/HC-ST ngày 08/11/2019 của Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng đã tuyên hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của UBND huyện Thủy Nguyên cấp cho bà Hoa (đã có hiệu lực pháp luật). Do vậy, di chúc ngày 22/10/2008 có nội dung nêu trên đương nhiên không còn hiệu lực.

Giấy khai sinh của ông Lê Viết Vượng được cấp mới năm 2018

Những dấu hỏi cần được làm sáng tỏ

Cũng liên quan đến vụ án này, đông đảo dư luận quần chúng nhân dân cho rằng, một số cán bộ và cơ quan chức năng của xã Dương Quan và huyện Thuỷ Nguyên có dấu hiệu không minh bạch nên đã cố ý làm trái các quy định của pháp luật để cấp Giấy CNQSDĐ cho cụ Hoa và cấp giấy khai sinh cho ông Vượng.

Mới đây, bà Lê Thị Ngẫm; Lê Thị Nghĩ và Lê Thị Nhấm đã có đơn tố cáo gửi đến cơ quan báo chí nêu việc UBND huyện Thủy Nguyên cấp Giấy chứng nhận QSDĐ cho cụ Phạm Thị Hoa và Giấy khai sinh cho ông Lê Viết Vượng là trái quy định.

Việc UBND huyện Thủy Nguyên cấp Giấy khai sinh cho ông Vượng (ghi tên bố là Lê Viết Vần, mẹ Phạm Thị Hoa) trong thời gian ngắn là 3 ngày có nhiều điểm mâu thuẫn, sai sót, trái với quy định tại Luật Hộ tịch; Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính Phủ; Thông tư số 15/2015/TT-BTT ngày 16/11/2015 của Bộ Tư pháp.

Cụ thể: Ông Vượng khai mất Giấy khai sinh gốc nhưng sổ theo dõi cấp giấy khai sinh tại xã và huyện không có tên ông Vượng. Thêm nữa, UBND huyện Thủy Nguyên cấp Giấy khai sinh tại thời điểm ông Lê Viết Vượng chưa có chứng minh thư nhân dân/căn cước công dân, chưa có sổ hộ khẩu, không có  giấy tờ chứng minh quan hệ cha con, huyết thống với cụ Vằn là sai với các quy định của pháp luật hiện hành.

Trong đơn gửi đến cơ quan báo chí, người dân đã nêu đích danh vị cán bộ có liên quan đến những sai phạm trong việc cấp giấy khai sinh cho ông Vượng (thời điểm đó là chủ tịch UBND xã Dương Quang, nay đanng công tác tại UBND huyện Thủy Nguyên.

Về nội dung này PV đã liên hệ với UBND huyện Thủy Nguyên để có thông tin phản hồi.

Chúng tôi tiếp tục thông tin đến bạn đọc.