Những thói quen bình thường nhưng không ngờ đang "phá hủy" dạ dày của bạn

TS.BS Phạm Văn Bình, Phó giám đốc Bệnh viện K Trung ương cho biết ung thư dạ dày là một trong 5 bệnh ung thư thường gặp nhất tại Việt Nam. Bệnh được dự báo có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Nếu phát hiện ở giai đoạn sớm thì khả năng điều trị thành công rất cao. Tuy nhiên, tại Việt Nam hiện nay tỷ lệ phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn còn khá cao, khiến cho việc điều trị gặp nhiều khó khăn, tốn kém về kinh phí và hiệu quả điều trị.

Ung thư dạ dày hoàn toàn có thể phòng ngừa, nhận biết sớm và điều trị hiệu quả nếu phát hiện ở giai đoạn đầu. 

Yếu tố ngoại sinh đầu tiên mà nhiều người hay nhắc đến làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày chính là chế độ ăn uống. 

Ăn mặn

Chế độ ăn nhiều muối (ăn mặn, ăn trên 5g muối/ngày) không chỉ có tác hại với tim mạch và ăn mặn còn làm tan các chất nhầy phủ trên niêm mạc dạ dày, làm cho các chất độc, các chất có khả năng gây ung thư có trong thức ăn tiếp xúc trực tiếp với các tế bào niêm mạc gây tổn thương các tế bào đó. 

Người ta thấy tỷ lệ giảm ung thư dạ dày ở các nước Âu-Mỹ có liên quan đến phương pháp bảo quản thịt, cá từ ướp muối sang tủ lạnh. Tỷ lệ mắc tăng ở các dân tộc có thói quen ăn dưa muối, cá muối… 

Muối không phải là nguyên nhân dẫn đến ung thư dạ dày. Tuy nhiên quá nhiều muối sẽ khiến vi khuẩn H.P phát triển nhanh hơn và hoạt động mạnh hơn, làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.

Ăn thịt rán, dùng dầu mỡ đã cháy rán lại

Một số nơi có thói quen ăn thịt rán, thậm chí rán nhiều lần, dùng dầu mỡ đã cháy rán lại. Dân ở những vùng này có tỷ lệ ung thư cao hơn dân cư các vùng khác, nhất là ung thư dạ dày. Nhiệt độ cao có thể biến các chất không gây ung thư thành các chất gây ung thư, ngay cả dầu rán và mỡ.

Thực phẩm "bẩn"

Vấn đề an toàn thực phẩm cũng là một vấn nạn. Thực phẩm còn dư lượng cao chất chất thuốc trừ sâu, kích thích tăng trưởng, tăng trọng, nhất là thuốc bảo quản thực phẩm… không chỉ gây ngộ độc thực phẩm ngay trước mắt mà về lâu dài rất nhiều khả năng gây ung thư cho người dùng thường xuyên với liều không gây nhiễm độc cấp. 

Hút thuốc lá chủ động, bị động

Hút thuốc lá không chỉ liên quan đến ung thư phổi mà còn liên quan đến rất nhiều loại ung thư khác nhau trong đó có ung thư dạ dày. Hút thuốc lá và béo phì làm tăng tỷ lệ ung thư 1/3 trên dạ dày đã được ghi nhận ở các nước phát triển. 

Trong những năm gần đây, số liệu nghiên cứu ở các bệnh viện ở Việt Nam cũng cho thấy, tỷ lệ ung thư 1/3 trên dạ dày tăng lên. Tỷ lệ người hút thuốc lá ở nước ta còn cao. Vai trò của hút thuốc lá thụ động không khác, thậm chí nguy hiểm hơn hút thuốc lá chủ động. Không có loại thuốc lá nào mà không độc hại kể cả thuốc lá điện tử. 

Tích cực bổ sung chất dinh dưỡng hợp lý, thức ăn chế biến từ các thực phẩm chứa nhiều vitamin A, B, C, E là một trong những biện pháp ngừa ung thư dạ dày. 

Chế độ ăn thiếu rau xanh, quả tươi

Chế độ ăn thiếu rau xanh, hoa quả tươi, các vitamin A, C, E… cũng là những yếu tố thuận lợi cho ung thư dạ dày. 

Yếu tố nhiễm trùng

Xoắn khuẩn HP được xem là yếu tố nguy cơ lớn nhất của ung thư dạ dày, đặc biệt là ung thư dạ dày 1/3 dưới tức là ung thư vùng hang môn vị, loại ung thư thường gặp nhất ở Việt Nam.

Tỷ lệ nhiễm HP ở các nước đang phát triển như Việt Nam tăng dần theo tuổi, từ 60 tuổi trở lên ước tính có tới 85% dân số nhiễm HP. Viêm teo niêm mạc, viêm niêm mạc dị sản túyp ruột là những tổn thương điển hình của niêm mạc dạ dày do HP gây nên. Một số tác giả coi viêm niêm mạc dạ dày dị sản túyp ruột là tiền ung thư. 

HP được lây truyền trực tiếp qua đường tiêu hóa bởi thức ăn, tay nhiễm HP không rửa trước khi ăn.