Làng Cựu: Nơi lưu giữ những giá trị cổ Việt Nam

Làng Cựu - ngôi làng cổ của mảnh đất kinh kỳ Hà Nội, thuộc xã Vân Từ, huyện Phú Xuyên, cách trung tâm Thủ đô khoảng 40km. Bước vào cổng làng sẽ mở ra cả một thế giới cổ kính và đầy hoài niệm với những giá trị xưa cũ.

Làng Cựu ngày nay vẫn khoác lên mình dáng vẻ trầm mặc của những năm tháng giữa thế kỷ XX

Ngôi nhà cổ nhất còn giữ được của làng, là nhà cụ Phó Du thời đó, pha trộn kiến trúc Á-Âu. Trên gác mái có bộ phù điêu Tam Tinh chính là bộ tam đa Phước-Lộc-Thọ quen thuộc trong văn hóa Á đông với dòng Hán tự Tam Tinh cung chiếu.

Trải qua bao thăng trầm cùng thời gian, làng Cựu vẫn còn đó những giá trị hoài cổ. Nơi đây còn được ví von như 'làng Tây của đất Hà thành,' bởi vẫn còn đó những nét trang trí bay bổng, mỹ lệ và tinh tế mang phong cách Tây Âu. Lối kiến trúc này khiến làng Cựu khác biệt với những ngôi làng cổ truyền thống khác ở Bắc Bộ như Đường Lâm hay Ước Lễ, Cự Đà.

Tìm về làng Cựu, du khách sẽ cảm thấy gần gũi, quen thuộc với nếp sống giản dị, mộc mạc của người dân địa phương cùng lối kiến trúc Á đông

Thời gian ở làng Cựu dường như trôi chậm hơn, như muốn níu kéo và lưu giữ những giá trị xưa cũ bằng những nếp tường cổ xưa.

Làng Cựu mang trong mình nét đẹp cổ kính, là nơi bạn có thể tìm lại những giá trị truyền thống và đắm mình trong cảm xúc của những hoài niệm. 

Nét hòa trộn Á-Âu đã làm nên vẻ độc đáo của ngôi làng này. Từng ngõ hẻm, cánh cổng đều thu hút những bước chân lữ khách

Từ xa ngắm nhìn những ngôi nhà có kiến trúc kiểu Pháp, du khách sẽ bắt gặp một vài câu đối, liễn đối quen thuộc hay họa tiết chạm trổ hoa sen...

Thời kỳ vàng son của làng Cựu đã xa lắm rồi, thế nhưng đâu đó ta vẫn luôn cảm nhận được linh hồn nhộn nhịp, phú quý của 'làng thợ may đệ nhất Hà thành.'

Vốn là làng thuần nông, những năm 1920, trận cháy rụi khắp làng khiến người người làng Cựu phải bươn chải ra các đô thị lớn để kiếm sống. Từ đây, với bàn tay tài hoa, người làng Cựu đã trở thành những thợ may 'đệ nhất Hà thành,' chuyên may mặc đồ cho 'ông Tây bà đầm,' trong đó có những nhà may nổi danh như Đức Lợi, Phúc Mỹ, Phúc Hưng…

Cũng với sự tài hoa của đôi tay lành nghề, người làng Cựu đã cho xây tại làng những 'biệt thự' mang âm hưởng giao hòa của nghệ thuật kiến trúc phương Đông và phương Tây.

Ngày nay, hơn một nửa trong số 49 ngôi nhà cổ tại làng Cựu bị bỏ hoang hoặc chỉ có một người ở. Nghề may của làng cũng mai một, hiện người làng Cựu chủ yếu nhận gia công những bộ vest hoặc trang phục công sở đại trà.

Sau một thời gian dài rơi vào quên lãng, những ngày đầu năm 2020, đã có những hoạt động đầu tiên 'đánh thức' làng Cựu nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản vật thể và phi vật thể thông qua các hoạt động hợp tác quốc tế.

Dự án Làng nghề may - du lịch làng Cựu khởi động vào tháng 2/2020 đã giới thiệu những giải pháp cho xu hướng mới, tạo nên nét mới mẻ, khác biệt cho ngôi làng này

Được biết, dự án sẽ được tiến hành dựa trên hai trụ cột: Khôi phục lại thương hiệu may thông qua giải pháp mới cho nghệ thuật làm đẹp (thời trang, đồ thủ công, nội thất) và tái sử dụng thích nghi các công trình cổ tại làng Cựu. 

Nhóm nghiên cứu hy vọng làng Cựu trong tương lai sẽ trở thành trung tâm sáng tạo, đóng góp cho mục tiêu phát triển Hà Nội - Thành phố sáng tạo, lấy nguồn lực văn hóa và sáng tạo văn hóa làm nền tảng cho quá trình phát triển đô thị bền vững.

Các nhà thiết kế Việt Nam cho rằng người Việt có nhiều ngành nghề lâu đời rất riêng như làm vải tơ tằm, thêu may… và rất khéo tay. Trong khi đó, nhiều người nước ngoài có đầu óc, ý tưởng đã về Việt Nam đặt hàng, xuất sang các nước và bán với giá rất đắt ở thị trường nước họ..

Chính vì thế với sự án kết hợp lần này, với những kinh nghiệm lớn từ nước ngoài, Việt Nam có thể học hỏi và cũng tìm được đầu ra cho các sản phẩm chất lượng cao trong nước.

Làng Cựu đang có cơ hội 'sống' dậy mạnh mẽ với những giá trị cốt lõi đậm truyền thống. 

Một góc chợ quê làng Cựu trước thời điểm dịch COVID-19 bùng phát.