Nhiễm tụ cầu vàng có thể gây nguy kịch, phòng ngừa cách nào?

Cụ ông 77 tuổi nguy kịch vì tụ cầu vàng đa kháng thuốc

Tự dùng thuốc đau khớp không rõ nguồn gốc suốt 10 năm, cụ ông 77 tuổi bị suy thượng thận, nhiễm khuẩn huyết nặng và nguy kịch vì tụ cầu vàng đa kháng thuốc.

Trung tâm Hồi sức tích cực - Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương đang điều trị cho bệnh nhân nam 77 tuổi, trú tại Thanh Hóa trong tình trạng nhiễm khuẩn huyết nặng trên nền suy thượng thận do lạm dụng corticoid kéo dài.

Bệnh nhân có tiền sử đau khớp mạn tính hơn 10 năm, thường xuyên tự ý sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc có chứa corticoid để giảm đau. Việc dùng thuốc không theo đơn và kéo dài đã gây ức chế tuyến thượng thận, làm suy giảm miễn dịch nghiêm trọng.

Trước nhập viện gần một tháng, bệnh nhân xuất hiện nhọt lớn vùng sau gáy, sốt cao liên tục 39 - 40 độ C, mệt mỏi và lơ mơ. Điều trị tại địa phương bằng kháng sinh trong gần 20 ngày không cải thiện, bệnh nhân rơi vào tình trạng lơ mơ, ý thức xấu dần. Xét nghiệm cấy máu xác định nhiễm tụ cầu vàng đa kháng (MRSA) – loại vi khuẩn nguy hiểm và khó điều trị. Đây là hậu quả điển hình của việc lạm dụng corticoid, đặc biệt trong các bài thuốc dân gian không rõ nguồn gốc. Corticoid có thể giúp giảm triệu chứng nhanh chóng, nhưng sẽ gây tổn thương nội tiết và phá hủy miễn dịch nếu dùng không kiểm soát.

Khi chuyển đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, bệnh nhân trong tình trạng suy hô hấp, toan chuyển hóa nặng, phải thở máy, dẫn lưu ổ mủ và hồi sức tích cực. Hiện bệnh nhân vẫn còn sốt và tiên lượng rất nặng do nền bệnh phức tạp và miễn dịch bị suy giảm nghiêm trọng.

Những triệu chứng thường gặp của nhiễm trùng do tụ cầu vàng

Trên thực tế khoảng 25% người bình thường mang tụ cầu khuẩn ở mũi, miệng, bộ phận sinh dục hoặc vùng hậu môn và không có triệu chứng nhiễm trùng. Nhiễm khuẩn huyết tụ cầu vàng là do các vi khuẩn tụ cầu, các loại vi trùng được phát hiện trên da hoặc trên mũi, có thể xuất hiện trên cơ thể người khỏe mạnh. Thông thường các vi khuẩn này nằm trên da sẽ không gây bệnh hoặc chỉ gây ra các vấn đề nhiễm trùng da tương đối nhỏ. Tuy nhiên nhiễm khuẩn do tụ cầu có thể gây nguy hiểm đến tính mạng và các di chứng nặng nề nếu vi khuẩn xâm nhập vào máu.

Tụ cầu vàng có thể lây truyền trực tiếp từ các thương tổn hoặc gián tiếp từ không khí, dụng cụ, nhân viên y tế... Các đối tượng dễ bị mắc S-aureus là trẻ em, người già, suy dinh dưỡng, sức đề kháng yếu, có các vết thương hở...

Biểu hiện của nhiễm trùng do tụ cầu vàng thường gặp là

• Viêm mô tế bào, nhọt da, áp xe: Sưng nóng đỏ đau vùng da bị viêm (viêm mô tế bào) hoặc kèm theo có ổ mủ (nhọt, áp xe).

• Viêm phổi, tràn mủ màng phổi: Thâm nhiễm phổi 2 bên dạng đốm, có bóng khí, diễn tiến nhanh hay kèm mủ màng phổi.

• Viêm khớp, viêm xương khớp: Sưng nóng đỏ đau phía trên xương, viêm khớp kèm giới hạn vận động.

• Viêm nội tâm mạc, tràn mủ màng tim: Bệnh nhân có bệnh tim trước, sốt cao kéo dài, sùi van tim.

• Nhiễm trùng huyết: Biểu hiện nhiễm trùng huyết trên bệnh nhân có nhọt da, viêm xương, viêm phổi có bóng khí.

• Ngộ độc thức ăn do tụ cầu: Ủ bệnh từ 1- 6h, nôn ói, đau bụng, tiêu chảy.

• Hội chứng bong da: Thường gặp ở trẻ sơ sinh, khởi phát nhiễm khuẩn da tại chỗ sau đó phát ban, xuất hiện các bóng nước vỡ ra để lại lớp da ửng đỏ, lớp da tróc khi kéo nhẹ.

• Hội chứng sốc độc tố: Sốt cao, nhiễm độc, tụt huyết áp.

Phòng ngừa nhiễm trùng do tụ cầu vàng

Một số biện pháp phòng bệnh như sau:

• Thường xuyên vệ sinh cá nhân, đặc biệt vệ sinh tay, vệ sinh miệng họng, vệ sinh cơ quan sinh dục. Giữ sạch sẽ môi trường sống.

• Sinh hoạt khoa học, nâng cao sức khỏe, sức đề kháng. Không tiêm chích ma túy, không sử dụng chung bơm kim tiêm.

• Khi có vết thương, vết xước da, chấn thương cần xử lý đúng cách.

• Ăn chín, uống sôi, nguồn thức ăn, nước uống đảm bảo vệ sinh.

• Áp dụng các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn tại bệnh viện, tránh các nhiễm khuẩn bệnh viện.

Đặc biệt tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thuốc giảm đau kéo dài mà không có hướng dẫn từ bác sĩ. Những loại thuốc theo mách bảo, không rõ thành phần có thể để lại hậu quả khôn lường, đặc biệt khi xảy ra nhiễm trùng hoặc biến chứng nội tạng.