Biến chứng nguy hiểm tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn ở trẻ em trong mùa hè

Mùa hè là thời điểm trẻ em dễ mắc các bệnh đường tiêu hóa, trong đó tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn là một trong những bệnh lý phổ biến và nguy hiểm. Nhiệt độ cao, độ ẩm lớn và thói quen ăn uống chưa hợp vệ sinh tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến tình trạng gia tăng số ca mắc bệnh, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Nguyên nhân gây tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn

Tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn xảy ra khi trẻ ăn phải thực phẩm hoặc tiếp xúc với nguồn nước bị ô nhiễm. Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện khiến trẻ trở thành đối tượng dễ nhiễm bệnh. Các tác nhân phổ biến bao gồm:

• Vi khuẩn: Salmonella, Shigella, Escherichia coli (E. coli), Campylobacter, Vibrio cholerae, Staphylococcus aureus. Những vi khuẩn này có thể gây tiêu chảy nặng, sốt và mất nước nhanh chóng.

• Ký sinh trùng: Giardia lamblia, Entamoeba histolytica là nguyên nhân gây tiêu chảy kéo dài và có thể dẫn đến suy dinh dưỡng.

• Virus: Rotavirus và Norovirus thường là nguyên nhân chính gây tiêu chảy cấp ở trẻ dưới 5 tuổi. Rotavirus đặc biệt nguy hiểm vì có thể gây mất nước nặng trong thời gian ngắn.

Việc nhận diện đúng tác nhân gây bệnh rất quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp và hạn chế biến chứng.

Triệu chứng nhận biết tiêu chảy cấp

Triệu chứng của tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn thường xuất hiện đột ngột và có thể diễn tiến nhanh:

• Đi ngoài nhiều lần trong ngày, phân lỏng, đôi khi có máu hoặc chất nhầy.

• Sốt, nôn, đau bụng đi kèm mệt mỏi, biếng ăn.

• Mất nước nhẹ đến nặng, biểu hiện bằng khát nước, da khô, mắt lõm, lừ đừ.

Trẻ em, đặc biệt là dưới 5 tuổi, có nguy cơ biến chứng cao nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời. 

Biến chứng nguy hiểm

Tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:

• Mất nước nặng: Trẻ có thể bị suy thận cấp và rối loạn điện giải nếu không được bù nước đầy đủ.

• Sốc nhiễm khuẩn: Khi vi khuẩn lan vào máu, cơ thể trẻ có thể rơi vào tình trạng sốc, dẫn đến nguy cơ tử vong cao.

• Tử vong: Đặc biệt ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ, nguy cơ tử vong tăng cao nếu không được điều trị kịp thời.

Các biến chứng này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện sớm và chăm sóc tích cực cho trẻ.

Điều trị tiêu chảy cấp

Điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em tập trung vào:

Bù nước và điện giải: Sử dụng dung dịch Oresol (ORS) là biện pháp cơ bản, giúp trẻ duy trì cân bằng nước và điện giải.

Kháng sinh và thuốc hỗ trợ: Chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ dựa trên loại vi khuẩn gây bệnh. Không nên tự ý dùng kháng sinh tại nhà.

Chăm sóc dinh dưỡng: Duy trì cho trẻ ăn uống đầy đủ, dễ tiêu, tránh thức ăn sống, chưa nấu chín.

Theo dõi sát sức khỏe trẻ: Đặc biệt là số lượng lần đi ngoài, tình trạng mất nước, nhiệt độ cơ thể, và các dấu hiệu mệt mỏi, lừ đừ.

Việc điều trị sớm tại cơ sở y tế giúp hạn chế biến chứng nặng và giảm nguy cơ tử vong.

Phòng ngừa tiêu chảy cấp

• Vệ sinh tay sạch sẽ: Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

• An toàn thực phẩm: Ăn chín, uống sôi, tránh thực phẩm không rõ nguồn gốc hoặc bị nhiễm bẩn.

• Vệ sinh môi trường sống: Loại bỏ rác thải, giữ gìn nơi ở sạch sẽ và xử lý chất thải đúng cách.

• Tiêm phòng rotavirus: Giúp trẻ phòng ngừa tiêu chảy cấp do virus, giảm nguy cơ mất nước nặng và nhập viện.

Ngoài ra, phụ huynh cần theo dõi sức khỏe trẻ, đặc biệt khi xuất hiện các dấu hiệu như tiêu chảy kéo dài, phân có máu, sốt cao, nôn ói hoặc mệt mỏi bất thường.

Khi nào cần đưa trẻ đến cơ sở y tế?

Các dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay bao gồm:

• Tiêu chảy nhiều lần trong ngày, phân có máu hoặc chất nhầy.

• Sốt cao, nôn liên tục, đau bụng dữ dội.

• Mệt mỏi, lừ đừ, khát nước, mắt lõm, da khô.

• Can thiệp y tế kịp thời giúp giảm nguy cơ mất nước nặng, biến chứng nhiễm khuẩn và tử vong.

Tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn nhất là vào mùa hè là một trong những bệnh lý nguy hiểm ở trẻ em, có thể diễn tiến nhanh và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. 

Việc nhận biết sớm triệu chứng, bù nước đầy đủ, chăm sóc dinh dưỡng và vệ sinh môi trường là những yếu tố sống còn để bảo vệ sức khỏe trẻ. Đồng thời, tiêm phòng rotavirus và thực hành vệ sinh an toàn thực phẩm là biện pháp phòng ngừa hiệu quả, giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh trong mùa hè.