Làng làm nhang khổng lồ phục vụ Tết

Nằm cạnh quốc lộ 5A, làng nghề làm nhang ở xã Phúc Thành nổi tiếng là nơi sản xuất nhang hàng đầu của tỉnh Hải Dương. Không chỉ sản xuất loại nhang que thông thường để thắp trên bàn thờ mỗi gia đình, ở đây còn làm ra loại nhang khổng lồ cao 1-2 m dùng trong các đền, chùa. Tất cả nhang ở đây đều được người dân làm bằng tay.

Cốt để làm nhang khổng lồ là cây Điền thanh với đặc tính thân nhẹ và dễ cháy, được những người thờ vót sạch, phơi khô và cắt thành nhiều kích cỡ khác từ 1-2 m tùy vào yêu cầu của khách. Trong hình là cốt cây Điền thanh loại dùng làm nhang 1,6 m.

Để làm ra một cây nhang hoàn chỉnh phải trải qua rất nhiều công đoạn từ vót cốt (tre, nứa, điền thanh), phơi nhuộm chân tăm nhang. Tăm nhang được vuốt qua một lớp hỗn hợp gồm nhựa trám và bột than hoa sau đó được lăn trên mạt gỗ để dễ bắt cháy.

Nhựa trám được nghiền ra, đem nấu lên, lọc rồi trộm với bột than tạo thành hỗn hợp màu đen nhánh.

Sau đó người thợ lăn cây nhang trên bột nhang để bột dính đều khắp. Công đoạn pha chế bột nhang rất kỳ công vì nhiều hương liệu. Mỗi gia đình có cách pha chế khác nhau cho ra sản phẩm có mùi nhang thơm riêng. Ông Đỗ văn Tân (52 tuổi) chia sẻ, gia đình ông đã 4 đời làm nhang, nhờ có bí quyết riêng nên mới duy trì được tới nay và có chỗ đứng trong làng.

Nhang thành phẩm cây 1,1 m khi thắp liên tục được 8-10 tiếng còn cây 1,6 m thì phải thắp 20 tiếng mới cháy hết.

Bà Trần Thị Thao (vợ ông Tân) chia sẻ, gia đình bà làm nhang que thông thường là chủ yếu, vào những dịp lễ hội hay ngày tết có khách đặt làm hương to thì mới làm. Khách thường đặt loại kích thước 1,1 m và 1,6 m. Trung bình mỗi vụ tết gia đình bà làm khoảng 300-400 cây nhang dài trên 1 m.

Lương người làm nhang chỉ từ 150.000-200.000 đồng/ngày nhưng là mức thu nhập ổn lúc nông nhàn.

Hiện tại, làng nghề còn khoảng gần 20 hộ sản xuất nhang theo phương pháp thủ công truyền thống, cung cấp các loại nhang cho các thị trường như Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh.

Nhang làm xong phải được hong phơi kỹ. Nghề làm nhang phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết. Nếu làm trong thời tiết mưa ẩm thì phải dùng lò sấy. "Tất cả các công đoạn đều yêu cầu sự chú tâm của người thợ thì sản phẩm mới như ý", bà Thao chia sẻ.

Nghề làm nhang ở đây không bị gò bó về thời gian và tương đối đơn giản nên độ tuổi nào cũng có thể làm được, bà Đỗ Thị Thi (72 tuổi) nói.