Văn hóa ẩm thực các nước đúng là đa dạng đến không ngờ. Thông thường những món ăn thơm ngon, đẹp mắt sẽ trở nên nổi tiếng và được nhiều người tìm ăn là điều đương nhiên. Nhưng món đậu phụ có mùi thối "kinh dị" này lại được săn lùng nhiều đến mức khiến không ít người cảm thấy khó hiểu.
Thế nhưng, tìm hiểu sâu xa hơn về món ăn độc đáo này, bạn sẽ biết vì sao ai đi du lịch sang Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông cũng đều muốn nếm thử, thậm chí có nhiều tour du lịch chỉ để thưởng thức món đậu phụ thối gia truyền này thôi.
Nguồn gốc món đậu phụ thối Trung Quốc
Món đậu phụ thối ra đời trong một hoàn cảnh rất ngẫu nhiên, tức là không ai cố tình chế biến ra món này cả. Tương truyền rằng món ăn này xuất hiện từ thời vua Khang Hy. Lúc này có một chàng thư sinh nghèo thi mấy lần không đỗ nên đành ở lại kinh thành bán đậu phụ kiếm sống qua ngày.
Tuy nhiên, việc buôn bán thì ế ẩm, đậu phụ bị tồn đọng lại nhưng không thể đổ bỏ đi. Thế là anh chàng thư sinh này cắt nhỏ đậu phụ ra và cho vào các chum vại ướp muối. Vài ngày sau đó, đậu phụ bắt đầu lên men và có mùi rất khó ngửi nhưng khi anh này nếm thử thì lại thấy nó rất ngon. Từ đó, món đậu phụ thối của chàng thư sinh nghèo bắt đầu được lan truyền rộng rãi và nổi tiếng đến ngày nay.
Đậu phụ thối có mùi thối đến mức nào?
Có rất nhiều cách làm ra đậu phụ thối và cũng tùy thuộc vào cách làm mà độ thối của đậu phụ sẽ khác nhau. Nếu đậu phụ chỉ cho lên men bằng nước muối thông thường thì mùi thối sẽ thum thủm và chắc là không quá khó khăn để bạn vượt qua lần ăn thử đầu tiên.
Thế nhưng, có nhiều cửa hàng gia truyền ướp muối đậu phụ theo phong cách riêng khiến cho đậu phụ thối không thể tả. Nhưng cũng chính mùi thối nồng nặc này lại khiến cho các thực khách tìm đến ăn ngày càng đông.
Một cửa hàng đậu phụ thối gia truyền chia sẻ bí quyết làm món đậu phụ "thiên hạ đệ nhất thối" với công thức nhìn thôi là đã biết thối kinh người. Chủ cửa hàng chia sẻ rằng để có món đậu phụ thối ngon thì phải có nước muối ngon. Và nước muối bà làm ra bằng cách ngâm muối lên men đủ loại rau cải trong khoảng 2 năm để rau cải úng rã ra. Sau đó, bà lọc lấy nước từ rau cải ngâm và cho đậu phụ vào ủ lên men. Đậu phụ ngâm nước muối rau cải càng lâu thì càng mềm ngon và tất nhiên là sẽ càng thối.
Đặc biệt hơn, nhiều vùng ở Trung Quốc còn ngâm đậu phụ lên men đến mức chuyển sang dạng màu đen kịt. Và những viên đậu phụ đen này đúng là thử thách lớn đối với du khách nước ngoài muốn ăn thử đậu phụ thối lần đầu tiên.
Đậu phụ thối được ăn thế nào?
Có rất nhiều cách để ăn đậu phụ thối nhưng cách phổ biến nhất là chiên đậu phụ thối trong chảo ngập dầu rồi cho một ít tương ớt, tương đen lên và thưởng thức. Tuy nhiên, ngoài cách chiên giòn thì đậu phụ thối còn được dùng để chế biến các món ăn phổ thông như nấu canh, xào kho, luộc...
Tuy nhiên, chỉ khi bạn ghé các quán gia truyền đậu phụ thối thì mới được phục vụ các món ăn này. Còn món đậu phụ nổi tiếng được các du khách săn lùng thì vẫn là những viên đậu phụ chiên vàng xiên vào que tre, chấm một chút tương ớt và thưởng thức ngay trên đường phố.
Dân Hà Nội nháo nhác kiếm tìm
Gần 1 tuần nay, quán nhà chị Nguyễn Hà (Hà Đông, Hà Nội) lúc nào cũng trong quá tải đơn hàng đặt đậu phụ thối. Trung bình mỗi ngày, chị bán ra thị trường từ 60 - 80 bìa, hôm nhiềucó thể lên tới 150 bìa. Giá cho mỗi bìa đậu phụ thối dao động từ 6.000 - 7.000 đồng, cao gấp 2 lần giá đậu phụ ta.
Đậu phụ thối có giá 6.000 - 7.000 đồng/bìa
Chị Hà cho biết, đậu phụ thối vốn là đặc sản ở Trung Quốc, chúng có màu vàng, mùi hơi thối thum thủm nên có tên gọi như vậy. Đậu phụ này không ăn ngay mà thường để ngấu, lên men rồi mới mang đi chế biến.
"Đậu này tôi phải nhập từ Côn Minh (Trung Quốc) chứ ở Việt Nam ít ai làm được. Hàng bên này chất lượng, ăn miếng nào ra miếng đấy, chuẩn vị bản gốc. Khách nhà tôi ai cũng đều mê mệt món này" - chị nói.
Món ăn hay được rán hoặc chiên giòn để chấm tương ớt
Ngoài ra, chị Hà còn thông tin, sau khi nhập về, đậu phụ thối sẽ được chị cất vào ngăn mát tủ lạnh, ai hỏi mới lấy ra để bán. Thời gian bảo quản của đậu khá dài từ 7 - 10 ngày, nếu bảo quản tốt thì có thể giữ được trong 15 ngày.
"Mỗi tháng, nhà tôi chỉ nhập hàng 1- 2 lần và lấy số lượng có hạn nên khách mua đều phải gọi điện, đặt trước. Hàng về đến đâu là khách qua nhà lấy ngay đến đấy, tôi không phải mất công đi giao, vận chuyển. Vì mọi người ăn quen cả năm nay rồi nên tin tưởng, biết rõ chất lượng đậu thế nào" - chị kể.
Nhiều tiểu thương còn rao bán cả loại đậu phụ thối ăn liền, đóng túi sẵn
Tương tự, chị Trần Linh (Nam Từ Liên, Hà Nội) đã bán hết veo 100 bìa đậu phụ thối với giá 6.000 đồng/bìa sau 30 phút rao bán trên chợ mạng,
Lý giải về cơn sốt đậu phụ thối tràn về Việt Nam, chị Linh cho biết: "Ai mới ăn thì hơi bỡ ngỡ nhưng ăn rồi thì nghiện, vì khi nấu lên sẽ giảm mùi, không còn nồng nặc nữa. So với đậu phụ ta, đậu phụ thối có màu sẫm hơn vì được lên men, vỏ ngoài hơi sần một chút, bên trong lõi đậu mềm. Rất phù hợp với việc chiên giòn, nướng, ăn kèm củ quả trong mùa lạnh".
Cũng theo chị Linh, đậu phụ thối có nhiều loại, nhiều cấp độ mùi khác nhau. Như khi nhập về Việt Nam, chị thường chọn dòng ít mùi, dễ ăn để phù hợp với nhiều thực khách.
Đậu phụ thối đóng túi được rao bán rầm rộ trên sàn thương mại điện tử
Từng là một du học sinh Trung Quốc, anh Vũ Hải (Long Biên, Hà Nội) cho biết, cứ đến mùa lạnh là anh lại săn lùng khắp nơi tìm mua đậu phụ thối. Anh thường chiên phồng đậu, để ráo mỡ rồi chấm ăn trực tiếp với tương ớt hoặc xì dầu.
"Hồi mới về nước, tôi thèm món đậu này khủng khiếp, tìm khắp nơi mà không mua được, có lần phải nhờ bạn mua hộ, chuyển về. Nhưng may thay, 2 - 3 năm gần đây, nhiều cửa hàng đã cho nhập món này về bán. Thế nên, mỗi lần ra tiệm, tôi đều mua cả chục bìa bỏ tủ lạnh dự trữ, ăn cả tuần" - anh kể.
