8 khoản Ban đại diện cha mẹ học sinh không được thu
Theo quy định tại Thông tư 55 của Bộ GD&ĐT, Ban đại diện cha mẹ học sinh không được quyên góp của người học và gia đình người học những khoản ủng hộ không theo nguyên tắc tự nguyện và không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của ban.
Cụ thể, 8 khoản tiền không được thu gồm: Bảo vệ cơ sở vật chất nhà trường; Bảo vệ an ninh nhà trường; Trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; Vệ sinh lớp học, vệ sinh trường; Khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường; Mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp học hoặc cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường; Hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; Sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường.
Việc thu, chi kinh phí của Ban đại diện phải đảm bảo nguyên tắc công khai, dân chủ; không quy định mức kinh phí ủng hộ bình quân cho các cha mẹ học sinh.
Có thể thấy, mặc dù các văn bản đã ghi rõ ràng các khoản không được thu trong nhà trường, tuy nhiên, dù năm học mới bắt đầu được 1 tháng nhưng hàng loạt câu chuyện về quỹ trường, quỹ lớp, các khoản thu xã hội hóa... gây bức xúc dư luận. Đặc biệt, việc lạm thu vẫn âm ỉ diễn ra ở nhiều địa phương, ở nhiều cấp học với các khoản thu khác nhau.
Nhiều phụ huynh bày tỏ quan điểm nên bỏ Ban đại diện cha mẹ học sinh vì ban này tồn tại chủ yếu để thu các loại quỹ.
Là một phụ huynh có hai con đang học cấp THCS và THPT ở Hà Nội, chị Nguyễn Hạnh Chi cho biết: "Qua nhiều năm tôi thấy, thay vì mục đích cầu nối giữa nhà trường và phụ huynh thì Ban đại diện cha mẹ học sinh tồn tại chỉ với mục đích thu tiền hộ nhà trường, là "cánh tay nối dài" của giáo viên chủ nhiệm, của hiệu trưởng.
Tại TP.HCM, thời gian qua xuất hiện nhiều ý kiến của phụ huynh học sinh đề nghị xóa bỏ Ban đại diện cha mẹ học sinh theo lớp tại các trường phổ thông nhằm tránh tình trạng lạm thu.
Trên diễn đàn có tên "Hội phụ huynh Hà Nội", một thành viên đặt vấn đề, Bộ GD&ĐT nên cấm các trường thành lập ban phụ huynh trường và lớp.
Có nên giải tán Ban đại diện cha mẹ học sinh?
Bên cạnh những ý kiến cho rằng nên bỏ Ban đại diện cha mẹ học sinh thì có nhiều ý kiến lại cho rằng là cần thiết.
"Tôi cho rằng cần thiết phải duy trì hoạt động của tổ chức này. Bởi ngoài học tập, học sinh còn tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa, vui chơi giải trí trong và ngoài nhà trường. Phụ huynh cần hỗ trợ học sinh, thầy cô và Ban đại diện cha mẹ học sinh sẽ là đầu mối liên kết. Tuy nhiên, điều cần thiết ở Ban đại diện cha mẹ học sinh là công khai, minh bạch các khoản thu chi, sử dụng quỹ đúng mục đích. Đồng thời, trước khi kêu gọi đóng góp, Ban đại diện cần lấy ý kiến toàn thể phụ huynh và có sự thống nhất tập thể", chị Trịnh Mai Khanh (ở Mỹ Đình, Hà Nội) cho biết.
Dưới góc nhìn của nhà giáo, cô Trần Thị Thảo - giáo viên Ngữ Văn, Trường THCS Ban Mai - Hà Đông (Hà Nội) cho rằng, vai trò Ban đại diện cha mẹ học sinh rất quan trọng trong hoạt động giáo dục của trường, của lớp. "Dù ở góc độ phụ huynh hay giáo viên chủ nhiệm, tôi vẫn mong muốn duy trì hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh trên tinh thần: Ban đại diện cha mẹ học sinh nắm rõ điều lệ hoạt động của thông tư để thực hiện đúng vai trò và nhiệm vụ. Mục tiêu lớn nhất đồng hành với nhà trường, thầy cô trong quá trình giáo dục và tổ chức hoạt động giáo dục đối với học sinh".
Thầy Nguyễn Văn Lực - nguyên giáo viên Trường THCS Trịnh Phong (tỉnh Khánh Hoà) cho rằng, không nên bỏ Ban đại diện cha mẹ học sinh, vì đây là cầu nối giữa nhà trường và phụ huynh trong việc giáo dục học sinh. Song, hoạt động của ban đại diện cha mẹ học sinh cần được xem xét, siết chặt.
"Nên tổ chức lại Ban đại diện cha mẹ học sinh theo hướng gọn nhẹ hơn, đó là chỉ cần có ban đại diện cha mẹ học sinh trường, bỏ ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp. Nếu giáo viên cần liên lạc trao đổi với phụ huynh lớp thì có thể thực hiện trên Zalo lớp là thuận lợi, tránh được việc họp hành mất thêm thời gian và họp cũng chỉ nghe các khoản phải đóng góp là chính. Tuyệt đối ban đại diện cha mẹ học sinh không được thành lập quỹ lớp, trường hay đứng ra thu các khoản ủng hộ" - thầy Lực kiến nghị.
PGS.TS Trần Xuân Nhĩ - nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho rằng, cần có Ban đại diện cha mẹ học sinh của trường, lớp vì nhà trường, gia đình, xã hội cần chung tay làm nhiệm vụ giáo dục. Mỗi lớp hàng chục học sinh, một giáo viên không thể thông báo tình hình tới từng em thì Ban đại diện cha mẹ học sinh phối hợp sát sao để cập nhật, trao đổi với các phụ huynh khác. Khi xảy ra sự việc, tình huống, nhà trường, giáo viên cũng sẽ trao đổi và có ý kiến của Ban đại diện cha mẹ học sinh.
Tuy nhiên, ban này được lập ra cần thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình, không nên đi thu tiền hay "đẻ" ra các loại quỹ để thu. "Nếu khoản thu đúng quy định, nhà trường đã có kế toán thu. Khoản không đúng quy định, ban đại diện cha mẹ học sinh càng không được lạm dụng để thu. Một số nơi yêu cầu phụ huynh đóng góp là không đúng. Cần phải dẹp bỏ hiện tượng lạm thu đó", PGS.TS Trần Xuân Nhĩ nêu quan điểm.
Mới đây, Sở GD&ĐT TP.HCM cũng đã lên tiếng về đề nghị bỏ Ban đại diện cha mẹ học sinh. Theo Sở GD&ĐT TP.HCM, căn cứ các điều lệ, Sở GD&ĐT TP.HCM nhận thấy hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh là cần thiết, nhất là trong công tác phối hợp với nhà trường giáo dục toàn diện học sinh. Điều quan trọng là các đơn vị trường học cần đẩy mạnh việc tuyên truyền để mỗi cha mẹ học sinh đều hiểu rõ, hiểu đúng, từ đó phát huy được vai trò và nhiệm vụ của Ban đại diện cha mẹ học sinh một cách tích cực và hiệu quả nhất.