Trúng mùa nhưng không thấy vui
Thời điểm hiện tại, giá một ký thanh long loại đẹp nhất ở tỉnh Bình Thuận chỉ bán được với giá từ 3.000-5.000 đồng, loại thường chỉ từ 500 – 700 đồng/kg, thanh long ruột đỏ với giá 20.000 đồng/kg như trước, thì nay giá giảm xuống còn 4.000-5.000 đồng/kg. Riêng với thanh long ruột trắng, thương lái còn bặt vô âm tín, gọi điện liên tục cũng không đến thu mua, chỉ biết đổ cho bò, cho gà ăn. Theo người dân địa phương, đây là mức giá thấp nhất trong vòng 2 năm qua.
Nhiều người dân cho biết thương lái nói hiện tại phía Trung Quốc không nhập thanh long nữa nên họ không mua. Thanh long chín đỏ mà nhà vườn chỉ biết treo trên cây đến nứt vỏ, nếu tự bỏ tiền công thu hoạch, thêm phí vận chuyển, bốc vác, chủ vườn sẽ lỗ nặng. Cách đây mấy tháng, cây ra trái, thương lái đặt cọc bao toàn bộ, giờ họ bẻ kèo khiến người dân ngán ngẩm.
Nhiều nhà vườn khác cũng thừa nhận, thương lái chỉ thu mua loại đạt chuẩn như cân nặng mỗi trái phải khoảng 350 gram trở lên, tai xanh, vỏ đỏ tự nhiên, không bị nứt, số còn lại không ai mua, kể cả gọi thương lái quen cũng không thấy ai tới.
Theo ông Châu Văn Đức, Trưởng Trạm Khuyến nông huyện Chợ Gạo cho biết nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thanh long rớt giá thê thảm là do thị trường Trung Quốc không “ăn hàng”,thương lái Trung Quốc ngừng mua thanh long để ép giá.
Trước tình trạng trên, Sở NN-PTNT Bình Thuận khuyến cáo các hộ dân nên chăm sóc thanh long, để khi vụ chong đèn tới sẽ bù vào lứa thanh long hiện tại bị thua lỗ.
Quá phụ thuộc vào Trung Quốc
Cách đây nhiều năm, thương lái Trung Quốc đặt mua nhiều mặt hàng lạ khiến người dân đổ xô đi đầu tư vào nuôi trồng, thu gom. Đến lúc hàng dồn đống rồi thì họ mất tích không lời giải thích, khiến người dân bất lực chịu lỗ vì những mặt hàng này có bán cũng không ai quan tâm, không ai mua vì không biết..mua để làm gì như: chuối lùn, nụ hoa thanh long, cam non thái lát...Hay họ còn có chiêu tung tin mua 1 mặt hàng nào đó với giá rất cao,đợi nhiều người hám lợi đổ xô đi gom thì họ âm thầm tung hàng của chính mình ra để kiếm lãi rồi lặn mất.
Gần đây, thương lái Trung Quốc liên tục dùng chiêu ngừng thu mua do thị trường tiêu thụ chậm để ép giá nông sản Việt Nam. Rất nhiều mặt hàng như vải, dưa hấu, thanh long...có thị trường Trung Quốc là đầu ra chính, chiếm tới 80%. Nên khi họ ngừng mua, người dân cũng chỉ có thể hạ giá chờ bán được hàng, hoặc đem làm thức ăn cho gia súc, gia cầm..
Vì phụ thuộc vào họ quá nhiều, nên mới có tình trạng này. Rất ít nhà vườn tìm được đầu ra ở các thành thị Việt nam, cũng ít thương lái Việt Nam chịu về thu gom, vận chuyển, đưa các mặt hàng nông sản ra thành phố bán vì chi phí công sức bỏ ra sẽ khiến nông sản bị đội giá, người tiêu dùng không mua thì họ sẽ lỗ nặng.
Rất nhiều lần chính phủ tuyên truyền hỗ trợ nông dân, và nhiều hoạt động tình nguyện đã diễn ra để cứu vớt nông dân, nhưng đó chỉ là hỗ trợ, không phải giải pháp dứt điểm. Cần phải tỉnh táo hơn và kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động mua bán có tính chất phá hoại từ phía thương nhân Trung Quốc, giám sát chặt chẽ việc người Trung Quốc vào lãnh thổ nước ta đi theo hình thức nào, có giấy phép, có phải thương nhân hay không, có quyền được thực hiện các giao dịch mua bán trực tiếp với người dân hay không và thông qua hình thức hợp đồng như thế nào?
Đây là bài toán khó chưa có lời giải từ nhiều năm qua, khiến nông dân Việt Nam lâm vào cảnh chưa kịp vui thì buồn đã tới.
PV
