Thông tin trên Tri thức & Cuộc sống, cúc tần, hay còn được biết đến với những cái tên thân thuộc khác như từ bi, đại bi, đại ngải, cây co mát (người Thái), phặc phà (người Tày), có danh pháp khoa học là Pluchea indica, thuộc họ Cúc (Asteraceae). Ở những vùng nông thôn Việt Nam, loài cây này thường được trồng làm hàng rào bởi đặc tính mọc nhanh, thân bền chắc, dễ cắt tỉa, không chỉ tạo bóng mát mà còn hình thành một hàng rào tự nhiên vững chãi.
Cúc tần thường được trồng làm hàng rào bởi đặc tính mọc nhanh, thân bền chắc, dễ cắt tỉa, không chỉ tạo bóng mát mà còn hình thành một hàng rào tự nhiên vững chãi.
Cây cúc tần thường mọc thành bụi, cao từ 1 đến 2 mét, với thân cây mềm mại phủ đầy những lông tơ mịn, tỏa ra một mùi thơm nhẹ nhàng, dễ chịu. Lá cây mọc so le, có hình bầu dục với mép lá hình răng cưa. Bề mặt lá có màu xanh lục xám, khi chạm vào mang lại cảm giác mềm mại, mát tay. Hoa cúc tần nở thành từng cụm nhỏ xinh ở ngọn cành, mang sắc tím nhạt và có hình dáng đặc trưng rất dễ nhận biết.
Ngày trước, cúc tần mọc hoang dại khắp nơi trong vườn nhà hay ven hàng rào lối đi, ít ai để tâm đến giá trị ẩm thực của chúng. Tuy nhiên, ở một số địa phương, người dân đã tận dụng lá và ngọn non của cúc tần để chế biến thành những món ăn quen thuộc, dân dã mà hấp dẫn.
Có thể kể đến như rau luộc chấm mắm, canh cúc tần nấu với tôm khô hay thịt băm, món cá kho cúc tần đậm đà, hay đơn giản là làm rau ghém ăn kèm dồi lợn. Cái mùi thơm đặc trưng, hơi cay, chua nhẹ kết hợp với vị thanh ngọt độc đáo đã khiến cúc tần trở thành loại rau được nhiều người yêu thích ngay từ lần đầu thưởng thức.
Cây cúc tần xanh tốt quanh năm, có thể dễ dàng thu hái lá.
Trong vài năm trở lại đây, cùng với xu hướng tìm về các loại rau dại, rau dân dã từ quê hương, nhiều loại rau từng bị xem là "nhà quê", không có giá trị thương mại, nay bỗng trở nên "có giá" và được nâng tầm thành đặc sản.
Tại các chợ quê hay trên các trang mạng xã hội, thỉnh thoảng ta có thể thấy lá và ngọn non của cây cúc tần được rao bán với giá khoảng 50.000 đồng/kg. Thậm chí, một số nhà hàng ẩm thực cũng bắt đầu đưa rau cúc tần vào thực đơn như một nguyên liệu đặc sắc để tạo nên điểm nhấn cho các món ăn mang đậm hương vị dân dã, đồng quê.
Thông tin trên VOV, rau cúc tần có thể được chế biến thành nhiều món ăn phong phú, nhưng có lẽ nổi tiếng nhất phải kể đến cá kho lá cúc tần. Những miếng cá tươi ngon được xếp xen kẽ cùng lá cúc tần, riềng, gừng, sau đó kho liu riu trên bếp lửa than cho đến khi cá săn chắc, xém vàng và thấm đẫm hương vị. Lớp lá cúc tần bên dưới không chỉ giúp giữ độ ngậy của cá mà còn tạo ra một mùi thơm dịu, hơi chua cay, làm cho món ăn thêm phần cuốn hút và khó quên.
Cúc tần có thể dùng làm rau ghém ăn cùng với dồi lợn.
Một món ăn khác không thể bỏ qua là dồi lợn trộn lá cúc tần. Thay vì chỉ sử dụng các loại rau thơm thông thường như hành, húng, thì là…, người dân quê thường băm thêm vài nắm lá cúc tần non, trộn đều vào nhân dồi lợn rồi đem hấp hoặc nướng. Ngoài ra, cúc tần còn được dùng để làm bánh nếp, nấu cháo, hầm cùng óc heo bổ dưỡng, hoặc đơn giản là luộc chấm mắm ăn kèm cơm nóng.
