Dĩ An, Bình Dương: Gian nan đòi lại đất cấp 'nhầm' cho người chết?

Hi vọng bản án phúc thẩm sắp tới sẽ được TAND Cấp cao tại TP.HCM xét xử khách quan để chính thức khép lại hành trình gian nan của bà Tuyền.

3 bán án đều công nhận đất của bà Tuyền

Theo đó năm 1997, bà Tuyền (sinh năm 1938, ngụ đường Bến Vân Đồn, quận 4, TP.HCM) ký giấy tay mua của ông Trần Văn Chờ hơn 2.600 m2 (thuộc thửa đất 137, xã Tân Đông Hiệp, Thuận An- nay là thị xã Dĩ An, Bình Dương). Do không sống ở Việt Nam nên sau khi mua, bà Tuyền đã giao cho một người cháu quản lý, sử dụng đất từ đến nay. Năm 2007, bà Tuyền về nước lập hồ sơ xin cấp sổ đỏ thì bà Đặng Thị Bót khiếu nại cho rằng hộ gia đình bà đã được cấp sổ đỏ đất này từ năm 1996.

Bà Hà Ngọc Tuyền nay đã 80 tuổi nhưng vẫn phải chịu gian nan đòi lại đất “cấp nhầm”.

Năm 2010, bà Tuyền khởi kiện tranh chấp đất với bà Bót và nhận thấy việc cấp giấy đỏ cho gia đình bà Bót là sai nên ngày 31/8/2010 TAND thị xã Dĩ An có văn bản số 45/TA-DS kiến nghị UBND cùng cấp thu hồi lại sổ đỏ. Theo tòa, hồ sơ thể hiện năm 1995, vợ chồng bà Bót làm hồ sơ xin cấp giấy đỏ cho hai thửa đất nhưng hội đồng xét duyệt chỉ đồng ý cấp một thửa (không đồng ý cấp giấy cho thửa đất tranh chấp với bà Tuyền).

Bên cạnh đó chồng bà Bót đã chết từ tháng 12/1995 nhưng tháng 8/1996, ông này lại được đứng tên trong giấy đỏ, trong khi đơn kê khai xin cấp giấy của ông lại ghi tháng 1/1998 là vô lý. Ngoài ra, khi tòa lấy lời khai nguyên chủ tịch xã, nguyên trưởng ấp đều khẳng định vào thời điểm xét cấp giấy, họ không xác nhận trong hồ sơ thửa 137 đang tranh chấp.

Ngày 11/3/2011, UBND Dĩ An ra QĐ số 1759/QĐ-UBND thu hồi giấy đỏ trên với lý do “cấp sai quy định của pháp luật”. Nhưng khi bà Tuyền lập hồ sơ yêu cầu sổ đỏ thì bà Bót lại tranh chấp. Đầu 2013 UBND thị xã Dĩ An giải quyết khiếu nại bác yêu cầu của hai bên, giao cho UBND xã quản lý theo diện đất công. Tháng 7/2014 UBND tỉnh Bình Dương hủy quyết định của thị xã, công nhận quyền sử dụng đất cho bà Tuyền. Cuối cùng ngày 29/10/2014 Chủ tịch UBND thị xã Dĩ An Lê Văn Hoàng đã ban hành QĐ số 6122/QĐ-UBND hủy QĐ ban đầu và công nhận cho bà Tuyền được sở hữu mảnh đất của mình.

Đầu năm 2015 bà Bót lại khởi kiện vụ án hành chính yêu cầu hủy QĐ 6122 trên bà Tuyền được xác định là người liên quan. Ngày 6/8/2015 TAND thị xã Dĩ An xử sơ thẩm tuyên bác yêu cầu khởi kiện. Tại phiên tòa hành chính phúc thẩm ngày 25/11/2015 TAND tỉnh Bình Dương đã tuyên y án sơ thẩm.

Nhưng khi bà Tuyền cầm bản án đã có hiệu lực pháp luật đi xin cấp sổ đỏ thì các cơ quan hành chính lại làm khó bà bằng cách cứ nhùng nhằng không giải quyết, hậu quả là bà Bót xây dựng trái phép các công trình trên đất. Ngày 25/5/2016 UBND thị xã Dĩ An có báo cáo số 67/BC-UBND gửi UBND tỉnh cho biết án phúc thẩm đã có hiệu lực và UBND thị xã đang thực hiện cấp sổ đỏ cho bà Tuyền.

Trước đó tại buổi tiếp dân định kỳ, ông Nguyễn Văn Lộc - Bí thư Thị ủy cũng kết luận giao cho Phòng TN-MT phải xem xét để nhanh chóng cấp sổ đỏ cho bà Tuyền. Điều khó hiểu là báo cáo như vậy nhưng thực tế thì việc xét cấp sổ đỏ cho bà Tuyền vẫn bị ách tắc, nhằm mục đích chờ kết quả từ đơn “xin” giám đốc thẩm của bà Bót…

Tiếp đó ngày 12/10/2016, TAND Cấp cao tại TP.HCM xử Giám đốc thẩm theo kháng nghị của VKSND cùng cấp, đã tuyên hủy bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Bình Dương với 2 lý do khá mơ hồ. Nhưng hậu quả thì bà Tuyền phải gánh chịu vì phải quay lại quy trình tố tụng mới với tư cách là người liên quan.

Ngày 15/9/2017, TAND tỉnh Bình Dương xử sơ thẩm lần hai vụ án bằng bản án số 38/2017/HC-ST tiếp tục tuyên bác yêu cầu khởi kiện của bà Bót. Bà Bót lại kháng cáo và TAND Cấp cao tại TP.HCM chuẩn bị xét xử phúc thẩm. Tuy nhiên trong hai lần tòa phúc thẩm mở phiên xử gần nhất thì phía bà Bót đều viện ra lý do để vắng mặt và có đơn xin hoãn xử, nhằm kéo dài thời gian giải quyết vụ án. Ngày 15/10 tới tòa mở lại, nếu lần này phía bà Bót tiếp tục vắng mặt thì HĐXX sẽ giải quyết theo quy định của pháp luật.

Cần y án sơ thẩm vì chứng cứ đã quá rõ ràng

Bằng giọng mệt mỏi bà Tuyền cho biết: “Gần chục năm qua từ khi UBND Dĩ An có quyết định công nhận đất cho tôi, chứng cứ phía bà Bót cung cấp không có gì mới, nhưng không hiểu vì sao bản án giám đốc thẩm lại tuyên hủy án xử lại khiến tôi phải chờ đợi từ lúc tóc còn đen đến nay đã tròn 80 tuổi. Phiên xử phúc thẩm sắp tới tôi tin tòa sẽ công tâm y án sơ thẩm để cấp giám đốc thẩm không còn lý do nào để tiếp tục hủy án nữa”.

Tại bản án sơ thẩm số 38 ngày 15/9/2017 của TAND tỉnh Bình Dương cũng nêu rõ, về nguồn gốc đất, dù ông Bá và ông Chờ đều kê khai đăng ký sử dụng thửa 137 nhưng hội đồng xét cấp đất của UBND xã Tân Đông Hiệp không đồng ý cấp đất cho ông Bá. Trong khi đơn xin cấp thửa 137 của ông Chờ được xã và UBND huyện Dĩ An lúc đó chấp thuận. Việc trước kia huyện cấp diện tích đất trên cho ông Bá là trái luật và sổ đỏ đó đã được thu hồi. Có nghĩa là phần đất hơn 2600 m2 có nguồn gốc là do ông Chờ kê khai đăng ký, quản lý sử dụng, sau đó chuyển nhượng cho bà Tuyền.

Mảnh đất của bà Tuyền hiện đã bị chiếm dụng trái phép

Cũng theo bản án sơ thẩm, bà Tuyền đủ điều kiện được cấp sổ đỏ đất này theo quy định tại Khoản 1, điều 82, Nghị định 43 ngày 15/5/2014 của Chính phủ (về thi hành luật đất đai). Căn cứ theo điều 91, Nghị định 43 nói trên thì QĐ số 6122/QĐ-UBND ngày 29-10-2014 của chủ tịch UBND thị xã Dĩ An công nhận quyền sử dụng đất cho bà Tuyền là đúng pháp luật. Từ đó tòa bác yêu cầu khởi kiện của bà Bót đòi hủy QĐ 6122 vì QĐ này được ban hành đúng trình tự thủ tục và nội dung.

Tại bản kiến nghị gửi chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương ngày 3/8/2017 người bảo vệ cho bà Tuyền là luật sư Trần Văn Tạo (thuộc đoàn LS TP.HCM) cũng đưa ra nhiều căn cứ phân tích khẳng định QĐ 6122 là đúng pháp luật. LS Tạo cũng đề nghị xem xét trách nhiệm của những cán bộ UBND huyện Thuận An (nay là thị xã Dĩ An) trong việc cấp sổ đỏ cho ông Bá trái pháp luật như đã phân tích. Ngoài ra xem xét trách nhiệm của những cán bộ cập nhật biến động vào trang 4 sổ đỏ cho hộ ông Bà. Cần làm rõ căn cứ pháp lý nào để bà Bót được ghi nhận là người sử dụng đất trên sổ đỏ đã được cấp trái pháp luật cho hộ gia đình bà.

Theo Gia đình và Pháp luật