Quy đổi về một thang điểm chung liệu có khả thi?
Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, trình độ cao đẳng ngành giáo dục mầm non do Bộ GD&ĐT vừa công bố có một số điểm mới. Đáng chú ý là quy định điểm xét, điểm trúng tuyển của các phương thức, tổ hợp phải được quy đổi về một thang điểm chung, thống nhất đối với từng chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo.
Đây là quy định rất mới, chưa từng triển khai trước đây. Nếu được phê duyệt, thông tư sẽ áp dụng từ kỳ tuyển sinh đại học, cao đẳng ngành giáo dục mầm non năm 2025. Đây cũng là năm đầu tiên có lứa học sinh lớp 12 tốt nghiệp trung học phổ thông theo Chương trình GDPT 2018 đăng ký xét tuyển đại học, cao đẳng ngành giáo dục mầm non. Quy định này đang thu hút sự quan tâm của thí sinh và các chuyên gia.
Thầy Đinh Đức Hiền - giáo viên hệ thống FPT cho rằng, việc quy đổi tất cả các phương thức xét tuyển về một thang điểm chung là không nên, nhất là áp dụng với các kỳ thi riêng, vốn không cùng một mặt bằng với điểm học bạ hay điểm thi tốt nghiệp THPT.
TS. Hoàng Ngọc Vinh - nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GD&ĐT) cũng cho rằng, dự thảo yêu cầu quy đổi điểm số giữa các phương thức xét tuyển về một thang điểm chung để đảm bảo công bằng nhưng điều này không khả thi vì có sự khác biệt trong bản chất các phương thức.
Xét học bạ phản ánh quá trình học tập phù hợp với mục tiêu chương trình GDPT 2028, kỳ thi tốt nghiệp THPT kiểm tra kiến thức cơ bản, kỳ thi đánh giá năng lực đo lường tư duy và phân tích, trong khi thành tích như giải thưởng Olympic hay học sinh giỏi quốc gia lại tập trung vào năng lực chuyên biệt. Những sự khác biệt này không thể tìm đâu ra chuẩn để quy đổi tương đương. Mặt khác, với hơn 100 tổ hợp xét tuyển và hàng loạt phương thức khác nhau, việc xây dựng một hệ quy đổi đòi hỏi dữ liệu khổng lồ và nghiên cứu sâu rộng, điều mà hiện nay chưa được thực hiện. Nếu quy đổi không chính xác sẽ gây bất công và ảnh hưởng đến chất lượng đầu vào…
Trường đại học tư vấn tuyển sinh cho thí sinh và phụ huynh. Ảnh minh hoạ
GS.TSKH. Nguyễn Đình Đức - Chủ tịch Hội đồng trường, Trường ĐH Công nghệ, ĐHQG Hà Nội cho rằng, quy định "bảo đảm điểm chuẩn trúng tuyển xét tuyển sớm sau khi quy đổi tương đương không thấp hơn điểm chuẩn trúng tuyển của đợt xét tuyển theo kế hoạch chung" như trong dự thảo chỉ phù hợp với phương thức xét tuyển theo học bạ, nhưng nếu "đánh đồng" với các phương thức khác là không có cơ sở khoa học và không phù hợp với thực tế. Bên cạnh đó, việc chuyển đổi sang thang điểm xét tuyển 3 môn thi tốt nghiệp THPT là gượng ép và thiếu cơ sở vì điểm chuẩn xét tuyển của các phương thức phụ thuộc vào độ khó đề thi và chỉ tiêu tuyển sinh từng phương thức. Nói cách khác, việc chuyển đổi này chỉ được thực hiện một cách công bằng khi có sự tương đồng, hoặc tương đương của ma trận đề thi.
Bộ GD&ĐT nói gì?
Lý giải về quy định mới tại dự thảo sửa đổi quy chế tuyển sinh đại học, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD&ĐT) cho biết, trong những năm vừa qua, hầu hết cơ sở đào tạo phân bổ chỉ tiêu riêng cho từng phương thức xét tuyển, thậm chí cho từng tổ hợp môn xét tuyển, từ đó áp dụng các tiêu chí xét tuyển để tính điểm xét của thí sinh và xác định điểm trúng tuyển từ cao xuống thấp cho tới hết chỉ tiêu của từng phương thức, tổ hợp môn xét tuyển. Điều này giúp các trường có thể sử dụng xét tuyển sớm để chủ động hoàn thành kế hoạch tuyển sinh.
Tuy nhiên, khó có cơ sở khoa học hay thực tiễn cho việc phân bổ chỉ tiêu giữa các phương thức hay tổ hợp xét tuyển của một ngành đào tạo, dẫn tới xuất hiện những vấn đề như chênh lệch điểm trúng tuyển một cách bất hợp lý giữa các phương thức, tổ hợp môn xét tuyển, đồng thời đẩy điểm chuẩn của phương thức xét tuyển theo điểm thi tốt nghiệp THPT lên rất cao do chỉ tiêu dành cho phương thức này không còn nhiều, đặc biệt là ở các ngành, trường "hot".
Theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, điều này gây bất công bằng về cơ hội cho những thí sinh không có điều kiện tiếp cận nhiều phương thức xét tuyển. Vì vậy, dự thảo sửa đổi quy chế lần này quy định cơ bản thống nhất áp dụng quy đổi tương đương điểm xét của các phương thức, tổ hợp môn xét tuyển về một thang điểm chung, thống nhất đối với mỗi chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo, trên cơ sở đó xác định điểm trúng tuyển từ cao xuống thấp cho hết chỉ tiêu của chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo, trừ trường hợp xét tuyển thẳng, xét tuyển sớm các thí sinh có năng lực, thành tích vượt trội.
Dự thảo cũng quy định cách thức quy đổi phải bảo đảm cơ hội cho mọi thí sinh có thể đạt mức điểm tối đa của thang điểm chung; đồng thời không có thí sinh nào có điểm xét vượt mức điểm tối đa này. Theo đó, các cơ sở đào tạo sẽ phải nghiên cứu để quy định lại việc cộng điểm các chứng chỉ ngoại ngữ và các điểm cộng ưu tiên khác, qua đó hạn chế việc lạm dụng gây bất công bằng giữa các thí sinh có điều kiện đầu tư cho học tập khác nhau.
"Khi đó, tất cả thí sinh dự tuyển vào một ngành đào tạo sẽ được xét tuyển một cách công bằng dựa trên một thang điểm chung và một điểm chuẩn trúng tuyển chung, cơ hội trúng tuyển của những thí sinh có năng lực thực sự sẽ tăng lên và chất lượng đầu vào của các trường cũng tăng theo. Các trường vẫn có cơ hội xét tuyển sớm để chủ động cạnh tranh tuyển được những thí sinh giỏi nhất. Đồng thời, các em có năng lực tốt nhất cũng vẫn có cơ hội trúng tuyển sớm để chủ động quyết định lựa chọn con đường học tập phù hợp nhất", PGS.TS Nguyễn Thu Thủy khẳng định.
