Các loại thuốc hay thực phẩm chức năng giúp giảm cân nếu sử dụng đúng chỉ định từ bác sĩ vẫn sẽ có mức độ an toàn nhất định. Tuy nhiên, có thể ngay cả bản thân người dùng thuốc cũng không nhận ra mình đang lạm dụng cách giảm cân này cho đến khi thấy tác hại. Do đó, trước khi chọn một loại thuốc giảm cân, hãy chắc chắn rằng bạn đã biết những mối nguy đi kèm. Từ đó có thể tránh mọi rủi ro không cần thiết, đạt được mục tiêu là giảm cân an toàn.
Vấn đề tim mạch nghiêm trọng
Nhiều loại thuốc giảm cân được quảng cáo là làm tăng hoạt động trao đổi chất, giảm cảm giác thèm ăn và cung cấp cho cơ thể nhiều năng lượng hơn. Thực tế, nếu có thể đảm bảo các tiêu chí này thì đó lại là những loại thuốc giảm cân chứa chất kích thích. Một số loại thuốc giảm cân có thành phần là amphetamine hoặc kết hợp giữa caffeine, guarana hay các thành phần có gốc amphetamine khác. Amphetamine từ lâu đã bị cấm dùng trong thuốc và được xem là ma túy.
Những chất kích thích này làm tăng huyết áp và nhịp tim rất nhanh. Nếu đã mắc bệnh tim thì chúng có thể làm cho tình trạng bệnh nặng hơn, khiến sức khỏe gặp nguy hiểm.
Lạm dụng thuốc giảm cân có chứa chất kích thích có thể dẫn đến các tình trạng sau:
- Đánh trống ngực
- Huyết áp cao
- Thở nhanh
- Đau tim
- Đột quỵ
- Động kinh
Trước khi bị Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấm vào năm 2004, nhiều loại thuốc giảm cân còn chứa ephedra, một chất kích thích có nguồn gốc thảo dược và rất nguy hiểm ở liều cao. Ephedra có thể dẫn đến đau tim, đột quỵ và thậm chí tử vong. Mặc dù vậy, một số nhãn hàng thuốc giảm cân hiện vẫn sử dụng trái phép thành phần này vào sản phẩm của họ. Đó là lý do tại sao bạn cần lựa chọn thuốc từ một nguồn hợp pháp và có uy tín, nhằm hạn chế tối đa tác hại của thuốc giảm cân.
Vấn đề đường tiêu hóa
Song song với mục đích là giảm cân, thuốc giảm cân cũng có thể gây ra các vấn đề khó chịu (và đôi khi là nghiêm trọng) về đường tiêu hóa. Lý do là vì nhiều loại thuốc giảm cân hoạt động bằng cách ngăn chặn hoặc giảm sự hấp thụ chất béo trong cơ thể, làm thay đổi quá trình tiêu hóa, từ đó gây ra một loạt các tác dụng phụ, từ nhẹ đến nặng:
- Cảm giác đầy hơi, chướng bụng
- Buồn nôn
- Co thắt dạ day
- Tiêu chảy
- Mất kiểm soát cơ thắt hậu môn, dẫn đến đại tiện không tự chủ
- Táo bón
- Nôn
Để hạn chế tối đa các tác dụng phụ này, hãy đảm bảo theo dõi cẩn thận liều lượng thuốc, không lạm dụng và tránh ăn các thực phẩm nhiều dầu mỡ hoặc quá béo. Những yếu tố này thường sẽ kích thích các triệu chứng trên. Thực tế thì một thực đơn ít béo cũng hợp lý trong giai đoạn giảm cân.
Gia tăng cảm giác căng thẳng cùng những vấn đề về sức khỏe tinh thần khác
Thuốc giảm cân chứa chất kích thích có thể ảnh hưởng đến cơ thể nhiều hơn bạn nghĩ, kể cả mặt tinh thần. Nhiều loại thuốc có tác động tiêu cực mạnh đến trạng thái cảm xúc nếu sử dụng trong một thời gian dài hoặc quá liều.
Các chất kích thích trong một số loại thuốc giảm cân có thể gây kích động, khó chịu, thay đổi tâm trạng và hồi hộp. Các loại thuốc có nguồn gốc từ amphetamine làm gia tăng cảm giác lo lắng và hoang tưởng cực độ nếu bị lạm dụng.
Hãy ghi nhớ là cách chúng tương tác với những rối loạn về sức khỏe tinh thần. Nếu bạn đã có tiền sử rối loạn lo âu hoặc trầm cảm, sử dụng thuốc giảm cân thường xuyên có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh, dẫn đến các cơn hoảng loạn hoặc tệ hơn là có suy nghĩ tự tử.
Mặc dù thuốc giảm cân chứa chất kích thích có thể giúp bạn sở hữu thân hình lý tưởng nhưng điều này không đáng trả giá bằng cả sức khỏe tinh thần và cảm xúc của bạn.
Chứng mất ngủ
Như đã đề cập bên trên, các chất kích thích trong một số loại thuốc giảm cân sẽ tạo ra nhiều năng lượng hơn và tăng tốc độ của quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Tùy thuộc vào liều lượng bạn dùng và mức độ nhạy cảm với chất kích thích, đôi khi mức năng lượng tăng cao này chỉ tương tự như uống quá nhiều cà phê hoặc nước tăng lực, vì thực ra chúng chứa nhiều thành phần giống nhau.
Do đó, các vấn đề liên quan đến giấc ngủ là “kết quả không mong muốn” phổ biến từ thuốc giảm cân. Năng lượng tăng và nhịp tim nhanh có thể khiến bạn khó ngủ, dẫn đến mất ngủ. Các cảm giác lo lắng, hoang tưởng và ảnh hưởng về sức khỏe tinh thần cũng khiến bạn thức khuya và không đủ thư giãn để chìm vào giấc ngủ.
Chứng mất ngủ này không chỉ gây khó chịu mà còn gây ra:
- Tình trạng uể oải nghiêm trọng vào ban ngày (có thể rất nguy hiểm khi lái xe hoặc thực hiện các hoạt động khác đòi hỏi sự tập trung để được an toàn)
- Cảm giác chán nản và cáu kỉnh
- Tăng cảm giác ngon miệng làm bạn muốn ăn nhiều hơn
- Thôi thúc ý nghĩ cần thêm thuốc giảm cân để tỉnh táo, khiến bạn rơi vào một vòng lẩn quẩn các tác hại từ thuốc
Do ngủ không đủ giấc khiến mất tỉnh táo vào ban ngày nên bạn sẽ tìm đến các loại thuốc chống buồn ngủ. Sử dụng nhiều loại thuốc khác nhau để đối phó với tác hại của thuốc đang dùng rất dễ dẫn đến việc lạm dụng thuốc hơn.
Khả năng gây nghiện
Một tác hại của thuốc giảm cân mà ít người đề phòng chính là khả năng gây nghiện. Khả năng này chủ yếu liên quan đến thành phần amphetamine. Ngày càng có nhiều người dùng thuốc cải thiện các triệu chứng của sự thiếu chú ý, mất ngủ như Adderall vì tác dụng thứ cấp của thuốc giảm cân. Những toa thuốc này thường được kê ở liều cao hơn so với người điều trị tăng động giảm chú ý (ADHD). Tuy nhiên, ngay cả việc sử dụng Adderall với liều lượng theo quy định cũng có nguy cơ gây phụ thuộc về tâm lý và thể chất. Theo FDA tuyên bố, người sử dụng sẽ có khả năng lạm dụng thuốc cao.
Nhiều loại thuốc giảm cân cũng có chứa hoặc có nguồn gốc từ amphetamine, đi kèm với các hướng dẫn nghiêm ngặt cho liều nhỏ và sử dụng ngắn hạn. Lạm dụng thuốc lâu dài và thường xuyên còn khiến khả năng dung nạp xuất hiện. Điều này dẫn đến việc cơ thể bắt đầu cần liều thuốc cao hơn để đạt được hiệu quả như trước. Tình trạng “lờn thuốc” này sẽ kéo theo những rủi ro về các tác hại được liệt kê bên trên.
Người nghiện thuốc giảm cân chứa chất kích thích vì thiếu đáp ứng với liều thuốc ban đầu cũng có nhiều khả năng tìm kiếm các chất kích thích bất hợp pháp mạnh hơn, như cocaine hoặc methamphetamine. Chính hành vi này dẫn đến nhiều hậu quả nguy hiểm hơn. Tất cả đều xuất phát từ mục đích đơn thuần ban đầu là giảm cân.
