Chiều 15/12, Bộ Y tế tổ chức Gặp mặt báo chí cung cấp thông tin y tế tháng 12/2023, thông tin với báo chí, PGS.TS Dương Thị Hồng- Phó Viện trưởng Viện Vệ Sinh dịch tễ Trung ương cho biết, 490.000 liều vắc-xin 5 trong 1 do Chính phủ Australia viện trợ đủ sử để dụng từ 1-2 tháng tới.
Vắc-xin sẽ được phân bổ căn cứ nhu cầu theo đề xuất và thực tiễn triển khai của 63 tỉnh/thành phố. Bộ Y tế cũng xây dựng kế hoạch phân bổ, theo đó, ưu tiên vắc-xin cho trẻ chưa được tiêm mũi 1 vắc-xin 5 trong 1; ưu tiên trước cho trẻ có nhóm tuổi nhỏ nhất từ 2 tháng tuổi trước rồi mới đến những trẻ có tháng tuổi lớn hơn bao gồm cả những trẻ trên 12 tháng tuổi.
Tiếp đó, là tiêm nhắc lại mũi 2, mũi 3 cho những trẻ chưa đuợc tiêm đủ 3 mũi vắc-xin 5 trong 1 bao gồm cả trẻ trên 12 tháng tuổi.
Trả lời về nguyên nhân và giải pháp khắc phục tình trạng thiếu vắc-xin, bà Hồng cũng cho biết, trong những năm gần đây, nguồn hỗ trợ vắc-xin từ các tổ chức quốc tế có sự chuyển dịch khi Việt Nam nằm ngoài danh sách các nước có thu nhập thấp, kinh tế kém phát triển.
Năm 2023, thực hiện Luật Ngân sách Nhà nước, các địa phương phải thực hiện các thủ tục mua sắm vắc-xin từ ngân sách của địa phương, tuy nhiên gặp khó khăn trong việc bố trí, phê duyệt kinh phí, vướng mắc thủ tục đấu thầu, phê duyệt giá cũng như kinh nghiệm triển khai...
Đối với vắc-xin có khả năng sản xuất trong nước (10 loại vắc xin), Bộ Y tế đã rà soát các quy định của pháp luật và thực hiện mua theo hình thức đặt hàng (quy trình gồm 9 bước). Bộ Y tế đã thẩm định, gửi Bộ Tài chính xem xét, phê duyệt phương án giá tối đa, trên cơ sở đó Bộ Y tế sẽ phê duyệt phương án giá cụ thể. Bộ Y tế đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để giải quyết, dự kiến hoàn thành trong tháng 12/2023.
Phó Viện trưởng Viện Vệ Sinh dịch tễ Trung ương thừa nhận tình trạng thiếu vắc-xin trên cả nước hiện nay: “Thực tế, tình huống thiếu vắc-xin tiêm chủng mở rộng trong năm 2023 đã mô tả rõ việc tuân thủ theo Luật Ngân sách Nhà nước và đến tháng 8/2023, Bộ Y tế mới được cấp kinh phí để cung ứng vắc-xin. Chúng tôi đã có kế hoạch cung ứng vắc-xin từ năm 2022. Do vậy, một phần vắc-xin đã được sử dụng gối đầu sang năm 2023.
Chúng ta thiếu vắc-xin 5 trong 1 từ tháng 2 và thiếu vắc-xin nhắc lại phòng 3 bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván từ tháng 4. Hầu hết các vắc-xin tiêm chủng mở rộng còn lại đã được cung ứng đến tháng 10/2023. Hiện nay, chúng tôi đã ghi nhận tình trạng thiếu vắc-xin trên cả nước”.
Tại cuộc họp báo, lãnh đạo các đơn vị Bộ Y tế cũng cho biết, để giải quyết căn cơ, lâu dài, Bộ Y tế đang phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tham mưu sửa đổi Nghị định số 104 ngày 1/7/2016 của Chính phủ quy định về hoạt động tiêm chủng. Trong đó, cho phép bố trí ngân sách Trung ương để đảm bảo kinh phí mua vắc-xin cho chương trình tiêm chủng mở rộng. Theo đó, dự kiến hoàn thành trong tháng 1/2024.
Đồng thời, hoàn thành việc mua sắm các vắc-xin đặt hàng trong nước (10 loại) trong tháng 12/2023 theo số lượng tỉnh, thành phố đề xuất nhu cầu đến tháng 6/2024, để đảm bảo hoạt động cung ứng vắc-xin năm 2024 trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng.
Nếu được giao ngân sách sớm hơn, Bộ Y tế sẽ sớm tiến hành đặt hàng hoặc đấu thầu mua sắm vắc xin cho Chương trình tiêm chủng mở rộng theo đúng quy định của pháp luật.
TS Hoàng Minh Đức- Phó Cục trưởng phụ trách, quản lý, điều hành Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, giai đoạn năm 2016-2022, Chương trình tiêm mở rộng được bố trí kinh phí mua vắc-xin từ nguồn Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số giai đoạn 2016-2020 theo Quyết định số 1125 ngày 31/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ngoài nguồn mua vắc-xin theo hình thức hoạt động của dự án, vắc-xin được hỗ trợ từ Tổ chức GAVI và các tổ chức nước ngoài khác viện trợ.
Năm 2023, thực hiện Luật Ngân sách, các địa phương phải thực hiện các thủ tục mua sắm vắc-xin từ ngân sách của địa phương. Tuy nhiên, gặp khó khăn trong việc bố trí, phê duyệt kinh phí, vướng mắc thủ tục đấu thầu, phê duyệt giá cũng như kinh nghiệm triển khai...
Do đó, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết số 98 ngày 10/7/2023, Quyết định số 931 ngày 5/8/2023 giao kinh phí để Bộ Y tế thực hiện mua tập trung các loại vắc-xin, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 104 ngày 1/7/2016, hiện tại Nghị định sẽ sửa đổi theo hướng bố trí kinh phí của Trung ương để mua vắc-xin.
Cùng với đó, các giải pháp về pháp lý (trình Chính phủ Nghị định sửa đổi Nghị định 104, thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về mua sắm, đấu thầu vắc-xin, thời gian qua Bộ Y tế đã quyết liệt chỉ đạo các đơn vị, địa phương, phối hợp Bộ, ban ngành liên quan, đẩy mạnh hợp tác, đề xuất hỗ trợ, viện trợ với các tổ chức quốc tế trong và ngoài nước để cung ứng vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng.