Vào những ngày này đến làng Mễ Trì (Nam Từ Liêm, Hà Nội), người ta sẽ bắt gặp hương cốm dịu thơm thoảng khắp đất trời.
Vào dịp cuối tháng 9 hằng năm, những người làm cốm ở làng Mễ Trì lại tất bật từ sáng sớm đến tận đêm khuya để kịp làm những mẻ cốm thơm dẻo cho khách.
Mỗi năm làng cốm Mễ Trì có 2 vụ là vụ chiêm và vụ mùa. Vụ mùa của làng bắt đầu từ rằm tháng 7 âm lịch đến hết tháng 9 âm lịch.
Nghề làm cốm ở Mễ Trì đến nay có bề dày lịch sử hơn một thế kỷ.
Nghề cốm Mễ Trì đã được đưa vào Danh mục 17 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Sau gần 2 tháng tạm dừng sản xuất di giãn cách xã hội, làng nghề cốm Mễ Trì bắt đầu nhộn nhịp.
Cốm Mễ Trì nói riêng và cốm Hà Nội nói chung đã trở thành món ăn không thể thiếu của văn hóa ẩm thực Việt Nam.
Cốm được làm từ nhiều loại lúa khác nhau, nhưng người làng Mễ Trì chỉ chọn loại nếp cái hoa vàng.
Hiện nay do diện tích đất trồng lúa của làng bị thu hẹp, không đủ phục vụ làm cốm, người làng Mễ Trì đã lấy lúa từ các địa phương lân cận về làm.
Người làm cốm phải rất tỉ mỉ, mỗi công đoạn như rang, giã, xay xát đều kỹ lưỡng, chất chứa tâm huyết.
Từ đầu vụ, các hộ làm cốm đã phải tìm lúa giống từ các vùng như Mê Linh, Sóc Sơn, Vĩnh Phúc… và đặt nông dân trồng, chăm sóc, đến mùa thu hoạch sẽ mua lại.
Khi lúa vừa chín độ ngả bóng câu sẽ được cắt về tuốt hạt, sàng sảy bớt vỏ và tạp chất.
Sau này, người làm cốm mới đỡ vất vả hơn khi áp dụng máy móc, công nghệ vào một số công đoạn nhưng không vì thế mà cốm Mễ Trì mất đi hương vị truyền thống vốn có.
Cốm rang xong sẽ được xát vỏ rồi phải mang giã ngay. Lúc giã phải nhẹ tay để cốm không bị nát và phải luôn tay đảo đều cốm. Tùy theo độ non của thóc, trung bình giã và sàng sảy từ 5-8 lần mới thành cốm, sạch vỏ hoàn toàn.
Việc làm thủ công và dồn hết công sức cho mỗi vụ mùa đã tạo nên đặc trưng riêng của cốm Mễ Trì.
