Ngày 30/3, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, hiện Trung tâm đang điều trị cho một bệnh nhân bị ngộ độc nặng, đã bị ngừng tim ở tuyến trước sau khi ăn một loại cua biển.
Người nhà bệnh nhân cho biết, anh Đỗ Văn Ch. (46 tuổi, ở Tĩnh Gia, Thanh Hóa) làm nghề đi biển. Vào khoảng 2 giờ ngày 27/3, bệnh nhân có ăn vài con cua đã được luộc chín (người dân địa phương gọi loài cua này là "còng chữ thập").
Sau ăn cua khoảng 2 giờ, bệnh nhân thấy mệt kèm buồn nôn, nôn nhiều và tê bì miệng, lưỡi, chân tay và được các anh em trên thuyền đưa vào bờ, đến cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa Hợp Lực Tĩnh Gia trong tình trạng nói khó, yếu nhẹ tứ chi.
Diễn biến ngộ độc của bệnh nhân tiếp tục nặng lên, đến khoảng 9 giờ, bệnh nhân yếu không thể nói được, không cử động được tay chân, khó thở, suy hô hấp và ngừng tuần hoàn.
Sau khi tiến hành hồi sức, ép tim, mạch của bệnh nhân có trở lại và được chuyển cấp cứu lên Trung tâm Chống độc của Bệnh viện Bạch Mai.
Mẫu cua tương tự loại cua bệnh nhân đã ăn được người nhà mang tới Trung tâm Chống độc.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên cho biết, bệnh nhân được chuyển vào Trung tâm khoảng 14h30 ngày 27/3 trong tình trạng hôn mê, liệt hoàn toàn, dùng thuốc vận mạch, bóp bóng và đặt nội khí quản. Bệnh nhân được chẩn đoán sơ bộ là ngộ độc cua mặt quỷ.
Tình trạng ngộ độc của bệnh nhân rất nặng. Hiện bệnh nhân được điều trị hồi sức, thở máy, vận mạch, hạ thân nhiệt chỉ huy để bảo vệ não.
"Tuy nhiên, tiên lượng của bệnh nhân rất dè dặt, chưa thể nói trước điều gì", BS Nguyên cho biết.
Hiện bệnh nhân vẫn trong tình trạng hôn mê, tiên lượng dè dặt.
Theo BS Nguyên, ở Việt Nam hiện có ít nhất 3 loại cua biển độc được biết tới là Cua mặt quỷ (tên khoa học là Zosimus aeneus); Cua hạt (Platypodia granulosa) và Cua Phờ lo ri đa (Atergastis floridus), được phân bố ở các vùng biển của miền Trung, Nha Trang và một số vùng khác.
"Trong phần thịt và trứng của cua có chứa một vài loại độc tố khác nhau. Đáng chú ý là độc tố tetrodotoxin, gonyautoxin và saxitoxin. Đặc điểm của các độc tố này là bền vững với nhiệt, tức là vẫn giữ nguyên sau khi nấu chín. Đây là độc tố cực mạnh với hệ thần kinh, chỉ cần 0,5mg đã có thể gây tử vong cho người lớn. Khi xâm nhập vào cơ thể, độc tố này gây liệt tất cả các cơ, ban đầu có biểu hiện tê bì môi lưỡi chân tay, sau đó là liệt tất cả các cơ, đồng tử giãn, có thể co giật, tụt huyết áp, loạn nhịp tim. Phần lớn những trường hợp tử vong là suy hô hấp do liệt các cơ", BS Nguyên cho biết.
Diễn biến ngộ độc cua mặt quỷ rất nhanh, có thể xuất hiện sau ăn trong vòng vài tiếng trở lại. Nhiều trường hợp bệnh nhân ăn ngoài biển, trên tàu, trên đảo, bị ngộ độc và khi đưa vào bờ thì không kịp cứu chữa, đã có trường hợp bị tử vong trên đường tới viện.
Loại cua mặt quỷ này được người dân địa phương gọi là "còng chữ thập", có chứa độc tố gây ngộ độc rất mạnh nên người dân tuyệt đối không nên ăn.
Đáng chú ý, cũng giống như cá nóc, những loại cua này không biết trước độc tố đến mức độ nào, có người đã từng nhưng lại không bị ngộ độc.
"Ngay trường hợp bệnh nhân này, trước đây anh Ch. có từng ăn loài cua này một vài lần nhưng không có hiện tượng gì, đến lần này thì bị ngộ độc. Vì thế, để phòng tránh nguy cơ ngộ độc, người dân tuyệt đối không nên ăn các loại cua này. Chỉ nên ăn các loại hải sản, cua, mực, tôm, ghẹ… quen thuộc. Những loại cua lạ, kỳ dị, hình hài khác thường thì không nên ăn.
Diễn biến ngộ độc cua mặt quỷ rất nhanh, có thể xuất hiện trong vòng vài giờ. Nhiều trường hợp bệnh nhân ăn ngoài biển, trên tàu, ở đảo, bị ngộ độc và khi đưa vào bờ thì không kịp cứu chữa. Cũng giống như cá nóc, những loại cua này không biết trước độc tố đến mức độ nào, có người từng ăn có thể không sao. Gia đình bệnh nhân Ch. kể trước đây đã ăn loài cua này một vài lần nhưng không có hiện tượng gì. Tuy nhiên, để phòng tránh nguy cơ ngộ độc, người dân tuyệt đối không nên ăn loại cua này và những loại cua lạ, hình hài khác thường. Những người dân đi biển nên dự trữ than hoạt để trong trường hợp nghi ngờ ngộ độc có thể gây nôn và uống giải độc. Trên tàu, thuyền đi biển nên trang bị các phương tiện cấp cứu ban đầu. Các ngư dân cần được tập huấn các kiến thức sơ cứu cho bệnh nhân trước khi đưa đến cơ sở y tế gần nhất. |