Thi công sắp xong mới chọn nhà thầu?
Thanh tra tỉnh Quảng Ninh nêu rõ UBND TP.Cẩm Phả chỉ định thầu sai hàng trăm tỷ đồng tại dự án cao tốc Hạ Long - Mông Dương và cải tạo Quốc lộ 18A, trong đó có 3 gói thầu vi phạm nghiêm trọng Luật Đấu thầu. Cụ thể:
Gói thầu số 1: UBND TP.Cẩm Phả chỉ định nhà thầu là Công ty CP Cơ khí và Thiết bị Thành Công thi công xây lắp di chuyển các tuyến ống nước và xây lắp công trình đoạn tuyến từ Km135 + 025 đến Km144+487 phía Bắc QL 18 thuộc dự án đầu tư xây dựng công trình có giá gói thầu là: 93,763.714.927 đồng. Di chuyển các tuyến điện 35kV; 6kV; 0,4 kV phía Bắc QL 18 thuộc tiểu dự án GPMB để thi công công trình: Cải tạo nâng cấp Quốc lộ 18, đoạn tuyến thuộc địa phận TP Cẩm Phả có giá gói thầu: 87.096.340.000 đồng.
Gói thầu số 2: UBND TP Cẩm Phả chỉ định nhà thầu là Công ty CP Đầu tư Xây dựng Du lịch và Thương mại Thẩm Gia thi công di chuyển các tuyến điện 35kV; 6kV; 0,4 kV từ Km135 + 025 đến Km144+487 phía Nam QL 18 thuộc tiểu dự án GPMB, để thi công công trình Cải tạo nâng cấp Quốc lộ 18 đoạn Hạ Long – Mông Dương có giá chỉ định thầu là 78.023.450.000 đồng.
Gói thầu số 3: UBND TP.Cẩm Phả chỉ định thầu nhà thầu Cty Cổ phẩn xây dựng Nam Thắng thi công gói thầu xây lắp công trình đoạn tuyến từ Km144+487 đến Km165+130 QL 18 thuộc dự án đầu tư xây dựng công trình và di chuyển các tuyến điện 35kV; 6kV; 0,4 kV có giá chỉ định thầu là 16.729.528.000 đồng.
Điều đáng nói là các Công ty trên đều không phải là cơ quan quản lý chuyên ngành điện lực và hệ thống nước sạch trên địa bàn TP.Cẩm Phả theo yêu cầu của Điều 22 Luật đấu thầu.
Đặc biệt, tháng 12 cuối năm 2015, ông Vũ Quyết Tiến mới ký quyết định lựa chọn nhà thầu trong hi trước đó 1 tháng, cơ quan thông tin đại chúng đã đăng tải rầm rộ thông tin tiến độ dự án đã hoàn thành 70%, do chính ông cung cấp. Phải chăng Chủ tịch UBND TP.Cẩm Phả có quyền “tiền trảm hậu tấu” bất chấp qui định pháp luật ?
Hạng mục thi công không đúng thiết kế, thiếu so với dự án phê duyệt
Thanh tra tỉnh Quảng Ninh cũng chỉ ra nhiều sai phạm của UBND TP.Cẩm Phả trong việc giám sát công trình và chất lượng thi công của nhà thầu. Theo đó, công tác giám sát, nghiệm thu của chủ đầu tư và tư vấn giám sát chưa thật sự được chú trọng để nhà thầu thi công thiếu khối lượng; thi công không đúng hồ sơ thiết kế một số hạng mục... Các hồ sơ đề xuất tính sai khối lượng, áp sai định mức nhân công.
Tại gói thầu do Công ty CP Cơ khí và Thiết bị Thành Công thực hiện với số tiền hơn 87 tỷ đồng, đơn vị thi công đã tự ý thay đổi bê tông móng tủ điện so với bản vẽ thi công; thay đổi kích thước của móng. Chuyển từ thiết kế móng tủ đổ bê tông rỗng sang đổ bê tông đặc khối, chiều cao móng tủ không đồng nhất, thời gian thi công chậm hơn 2 tháng. Với gói thầu di chuyển tuyến đường ống nước với số tiền hơn 100 tỷ đồng được giao chủ yếu cho Công ty CP Cơ khí và Thiết bị Thành Công và một phần nhỏ được giao cho Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh. Trong quá trình thi công, các đơn vị này cũng để xảy ra hàng loạt sai phạm như: tính sai khối lượng cọc Larsen, nhiều tuyến đường ống nước không được đắp cát nền, không đắp cát nền cho các đường ống, không thi công bằng đường ông mới mà sử dụng đường ống cũ, có dấu hiệu sai phạm về chủng loại ống, thi công không đúng thiết kế.
Ngoài ra, về mặt lưới báo cáp thi công tại các rãnh hạ thế theo hồ sơ dự thầu được phê duyệt là rộng 50cm đơn vị này cũng ăn bớt, chỉ sử dụng bề mặt của lưới cáp có 15cm.
Đối với gói thầu do Công ty CP Đầu tư Xây dựng Du lịch và Thương mại Thẩm Gia thực hiện cũng có nhiều sai phạm tương tự gói thầu trên. Từ việc chậm tiến độ thi công đến việc làm sai thiết kế, tự ý thay đổi kích thước của móng tủ điện…
Đối với gói thầu số 3, là gói thầu Di chuyển các tuyến điện 35kV; 6kV; 0,4kV, được giao cho Công ty CP Xây dựng Nam Thắng với số tiền chỉ định thầu là hơn 16 tỷ đồng. Trong quá trình thi công, đơn vị này cũng để chậm tiến độ hơn 3 tháng và thi công sai với hồ sơ dự thầu.
Sau khi có kết luận thanh tra, UBND TP.Cẩm Phả đã họp kiểm điểm và kỷ luật các tập thể, cá nhân liên quan. Theo đó, ông Nguyễn Công Thọ (Giám đốc Trung tâm phát triển quỹ đất), bà Hoàng Thị Ngọc Hoa (Trưởng phòng Tài chính - Kế hoạch) và ông Bùi Duy Hưng (nguyên Phó trưởng Phòng Tài chính - Kế hoạch TP.Cẩm Phả) bị khiển trách. Cùng với đó, 6 tập thể và 2 cá nhân sai phạm liên quan đến các phương án đền bù, giải phóng mặt bằng cũng phải làm kiểm điểm…
Tuy nhiên, Chủ tịch UBND TP.Cẩm Phả là người ký các quyết định, văn bản liên quan đến việc công bố, lựa chọn nhà thầu không bị bất kỳ hình thức kỷ luật, khiển trách nào. Không những thế, mới đây ông Tiến đã được bầu giữ chức Bí thư Thành ủy Cẩm Phả khiến trong dư luận có nhiều ý kiến trái chiều, đặt dấu hỏi nghi vấn về vấn đề này.
Sai phạm thì phải xử lý
Những sai phạm trên mới chỉ là phần nổi, còn nhiều dự án tiền tỷ khác cũng có dấu hiệu “tiền trảm hậu tấu” theo kiểu thi công trước, đấu thầu sau gây bức xúc cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Ví dụ như gói thầu xây dựng Trường mầm non xã Lai Thành, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình, hồ sơ phát hành mời thầu chưa được 1 tuần, thì 2 công trình đã thi công xong. Chủ tịch UBND xã Lai Thành đã thừa nhận việc chưa đấu thầu xong đã cho 1 doanh nghiệp quen vào thi công. Chủ tịch UBND huyện Kim Sơn đã yêu cầu gửi báo cáo kiểm tra xem do năng lực yếu kém hay có “thủ đoạn” nào khác trong vụ việc.
Hay như hồi tháng 1/2018 gói thầu “Di chuyển cây xanh, chỉnh trang, trồng mới cây xanh, thảm cỏ và chi phí hạng mục chung” do Ban Duy tu các công trình hạ tầng giao thông thuộc Sở Giao thông vận tải TP. Hà Nội mời thầu chỉ được phát đi trước thời điểm đóng thầu ít giờ. Trong khi đó, theo phản ánh của nhà thầu và ghi nhận của phóng viên Báo Đấu thầu cho thấy, dù chưa mở thầu nhưng gói thầu đã được thi công. Sau đó phóng viên bất ngờ nhận được thông tin từ cán bộ thuộc Ban Duy tu các công trình hạ tầng giao thông cho biết, UBND TP. Hà Nội đã hủy thầu gói thầu này.
Trao đổi với luật sư Lê Minh Đức (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội), phóng viên đề cập tới các vấn đề sai phạm ở trên và nhận được ý kiến của luật sư như sau: Nguyên tắc xử lý vi phạm pháp luật là công minh, không phân biệt giới tính, dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, thành phần, địa vị xã hội, dù là Chủ tịch TP nếu có sai phạm vẫn phải xử lý.
Theo thông tin báo chí cung cấp, UNBD đã có rất nhiều vi phạm như phê duyệt hồ sơ nhà thầu không hợp lệ, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu khi kế hoạch lựa chọn nhà thầu chưa được phê duyệt, ký hợp đồng thi công trước khi phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, không giám sát thi công, để nhà thầu thi công sai thiết kế đã được phê duyệt, sử dụng vật liệu sai thiết kế…Căn cứ theo NĐ 50/2016NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, và NĐ 139/2017NĐ-CP xử phạt vi phạm trong lĩnh vực đầu tư xây dựng thì với những lỗi này, tổng số tiền bị phạt lên tới cả trăm triệu đồng.
Đối với những hồ sơ nhà thầu không đủ tiêu chuẩn mà vẫn được phê duyệt, cần phải kiểm tra lại năng lực cán bộ, xem qui trình phê duyệt có “mập mờ” hay không? Hồ sơ không đáp ứng được yêu cầu mà vẫn được chọn, thậm chí chọn trước khi thủ tục thẩm định hồ sơ diễn ra xong là có dấu hiệu vi phạm pháp luật về đấu thầu theo Điều 222 Bộ luật hình sự 2015. Theo đó người vi phạm có thể phải chịu phạt tới 20 năm tù và bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Vẫn đủ tiêu chuẩn thăng chức?
Chủ tịch UBND TP.Cẩm Phả được bổ nhiệm trong khi có nhiều điểm nghi vấn như vậy là chưa phù hợp với tiêu chuẩn của 1 Bí thư Thành ủy: “Tiêu biểu nhất về đạo đức, trí tuệ, có uy tín cao; Có quyết tâm chính trị cao, quyết đoán, quyết liệt để quyết định xử lý những vấn đề khó, phức tạp liên quan đến địa phương; Có khả năng chỉ đạo tổng kết, đúc rút kinh nghiệm, phát hiện và đề xuất với Trung ương những chủ trương, cơ chế, chính sách và giải quyết những vấn đề mới nảy sinh từ thực tiễn địa phương; hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của chức danh phó bí thư cấp ủy cấp tỉnh.” Uy tín cao ở đâu khi người dân đang đặt dấu hỏi lớn về trách nhiệm của ông với các sai phạm xuất phát từ phê duyệt của ông, quyết liệt xử lý vấn đề ở đâu khi sai phạm vẫn còn chưa ai chịu trách nhiệm?
Đề nghị các cơ quan chức năng sớm thanh kiểm tra các dự án trên, làm rõ trách nhiệm của những người liên quan, xử lý nghiêm mọi vi phạm để người dân giữ được niềm tin vào chính quyền, giải tỏa bức xúc cho những người làm ăn chân chính.
Phóng viên sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc những diễn biến mới nhất trong các số tiếp theo.
Nhóm PV
