Thời tiết trở lạnh là lúc hạt dẻ được các tiểu thương rao bán rầm rộ trên chợ mạng.
Mức giá trên thị trường phổ biến từ 50.000-60.000 đồng/kg đối với hạt dẻ sống, hạt đã khía là 65.000-70.000 đồng/kg. Còn hạt đã rang nóng là 80.000-100.000 đồng/kg. Thậm chí có nơi rao bán 200.000 đồng/kg. Loại hạt dẻ được rao bán đều là loại hạt dẻ to, bóng bẩy, đẹp mắt, ruột vàng và để được khoảng 3 tháng nếu cấp đông.
Hạt dẻ ăn có vị béo, ngậy bùi bở nên được rất nhiều người ưa thích. Song, hạt dẻ trên thị trường hiện nay đều là hàng Trung Quốc nhưng lại được gắn mác Lào Cai, Cao Bằng để dễ bán và bán giá cao hơn.
Theo lời quảng cáo của tiểu thương, hạt dẻ được nhập từ từ Sa Pa (Lào Cai). Hạt có kích thước to, thịt dày, thơm, màu vàng trông rất bắt mắt. Nếu khách mua với số lượng lớn từ 30 kg trở lên sẽ được chiết khấu với giá thành hấp dẫn.
Tuy nhiên, khi khách hỏi kỹ về nguồn gốc, xuất xứ của loại hạt dẻ này thì nhiều tiểu thương chỉ trả lời qua loa, lấy lệ.
Hạt dẻ gắn mác Sa Pa được rao bán rầm rộ trên chợ mạng với giá 30.000 - 60.000 đồng/kg
Trao đổi với PV, chị T.T, một dân buôn chuyên hạt dẻ ở Hà Nội cho biết, hầu hết hạt dẻ có giá 50.000 đồng/kg đều là hàng Trung Quốc, không có chuyện là hàng Trùng Khánh (Cao Bằng) hay Sa Pa (Lào Cai). Bởi đơn giản, hạt dẻ ta (Việt Nam) có kích thước nhỏ, không to đều như hàng Trung Quốc.
"Ngay cả dân buôn chuyên nghiệp như tôi còn khó mua được hạt dẻ Sa Pa. Bởi sản lượng ở những vùng này tương đối thấp, đồng nghĩa với việc giá thành bán ra cao, không rẻ bèo như hàng Trung Quốc. Hơn nữa, nếu là hàng Trùng Khánh thì mùa thu hoạch chỉ kéo dài hơn một tháng, từ tháng 8 đến tháng 9 (âm lịch), chứ không có chuyện bán quanh năm" - chị T bày tỏ.
Hơn nữa, chị T còn cho rằng, hiện nay, hạt dẻ hay được rang sẵn với bơ, nên ai không tinh ý, thì rất khó phân biệt được vị hạt do đã lẫn mùi hương liệu. Bởi so với hàng Trung Quốc, hạt dẻ Việt có độ bùi, thơm, ngon hơn.
Hạt dẻ Trung Quốc thường có hình thức bắt mắt như quả bóng bẩy, hạt to, tròn nhưng lại không thơm, bùi như hạt dẻ ta
Là chủ một cửa hàng chuyên nông sản Lào Cai, chị Dương Uyên thông tin, ngay ở Sa Pa, người dân còn khó mua hạt dẻ vì độ hiếm. Lý do là bởi, người dân ở đây trồng hạt dẻ theo lối quảng canh, không chăm sóc nhiều nên sản lượng thấp.
"Nếu muốn mua hàng xịn thì khách nên đến tận nơi hoặc mua qua đầu mối uy tín, chứ hiện nay hàng trộn rất nhiều. Đơn cử như một số gian thương còn tự gắn mác hạt dẻ Sa Pa, Trùng Khánh rồi đẩy giá lên gấp 3 - 4 lần. Nhưng họ chỉ bịp bợm được khách mới, chứ người sành ăn thì nhìn qua hạt, màu sắc vỏ là nhận biết được ngay" - chị nói.
Một người bán khác cũng đang rao bán hạt dẻ Trùng Khánh (Cao Bằng) trên chợ mạng với giá 200 nghìn đồng/kg. Người này khẳng định chắc nịch đây là hàng chuẩn, xịn chứ không phải hàng Trung Quốc.
“Hạt dẻ Trùng Khánh hiếm nên có giá đắt, nó có vị ngọt bùi tự nhiên, phần ruột đầy đặn, mềm bở, thơm ngậy khác với hạt dẻ Trung Quốc. Hơn nữa, hạt dẻ Trung Quốc muốn có quanh năm là trước khi thu hoạch phun thuốc 3 lần (trước khi ra hoa, đang ra hoa, và khi ra quả), khi luộc chín không có mùi thơm”, người bán cho hay.
Hạt dẻ được rang với bơ là món ăn vặt hấp dẫn trong những ngày đông chớm lạnh
Ngoài ra, chị Uyên còn thông tin thêm, hiện nay, hạt dẻ Trung Quốc được đổ buôn và bày bán quanh năm. Thế nên, một số tiểu thương còn dùng mánh khóe là ngâm, tẩm quả với hóa chất để không bị mốc, hỏng.
Chị Thanh Hảo, một người bán ngô nướng trên đường Trần Thái Tông (Hà Nội) tiết lộ, hạt dẻ rang sẵn với bơ bán 50.000 - 60.000 đồng/kg hiện đều là hàng Trung Quốc. Ngay bản thân quán chị cũng nhập về bán vì giá thành rẻ, quả to đều, bóng bẩy nên khách rất ưa chuộng.
"Nếu khách hỏi qua loa thì tôi bảo là hạt dẻ Sa Pa cho dễ bán, còn ai hỏi quá thì bảo hàng Trung Quốc. Chứ thực ra, người ăn họ biết thừa, giá tiền như thế lấy đâu ra hạt dẻ ta" - chị thật thà nói.
Hiện nay những hộ trồng hạt dẻ không nhiều, đến vụ không kịp đem ra chợ bán vì tư thương, người quen thị trấn đặt mua hết tại vườn.
