Công thức tinh chế cao lá ở làng nghề thuốc nam giúp vạn người khỏi bệnh xương khớp

Đến nay khi đã tuổi cao, bà không thể nhớ nổi mình đã chữa khỏi bệnh xương khớp cho bao nhiêu người. Chỉ biết rằng mỗi dịp tết đến xuân về, rất nhiều bệnh nhân ở trong và ngoài tỉnh đã tìm đến để cảm ơn, tri ân người thầy thuốc tài giỏi nhất làng nghề thuốc Nam người Dao này…

Những bệnh nhân khỏi bệnh tri ân "đệ nhất lão y"

Trong nhiều năm chữa bệnh cứu người có rất nhiều nguời đã được lương y Triệu Thị Thanh chữa khỏi. Tôi đã gặp vợ chồng bà Nguyễn Thị Hằng (63 tuổi, trú tại phố Vũ Trọng Phụng, quận Thanh Xuân, Hà Nội), là trường hợp được lương y Thanh chữa trị khỏi. 

Lương y Triệu Thị Thanh, người giữ lửa cho nghề thuốc Nam

Bà Hằng cho biết, năm 2013 hai vợ chồng bà đều mắc chứng đau vai gáy, ông bà đi khám và kết quả là bị thoái hóa đốt sống cổ lên dẫn đến tình trạng vậy. Chồng bà Hằng thì đau ít hơn, nhưng bà Hằng bị đau cấp dẫn đến tình trạng lưng và cột sống cử động khó khăn, gáy cứng, chân tay tê dại. Mỗi khi bị cơn đau hành hạ bà thường xuyên dùng Acetaminiphen để giảm những cơn đau. Thế nhưng dùng được một thời gian thì bà bị xuất huyết dạ dày, gan cũng bị ảnh hưởng. Sau đó, bà quyết định chuyển sang châm cứu nhưng bệnh tình cũng không tiến triển, những cơn đau tiếp tục kéo dài và hành hạ bà khiến cuộc sống của bà gặp nhiều khó khăn.

Bà Hằng được một người quen giới thiệu tới lương y Thanh để chữa trị. Mới đầu bà cũng chưa tin lắm, vì khi dùng thuốc được 1 tuần bà cảm thấy đau hơn, chồng bà thì thấy dễ chịu ngay vì không bị công thuốc. Thế nên bà kiên trì uống, sau 3 tuần thì cảm thấy dễ chịu hẳn. Trong vòng hơn 1 tháng thì chồng bà Hằng thấy không còn thấy đau nữa nên bỏ thuốc, còn bà dùng đến tháng thứ 3 thì khỏi hẳn. Từ đó đến nay vợ chồng bà không hề bị tái phát lại.

Anh Nguyễn Minh Hân (49 tuổi, trú tại Bồ Đề, quận Long Biên, Hà Nội) cũng là một trường hợp bị thoái hóa xương khớp cổ rất nặng. Anh Hân còn không xoay được cả người, để cử động phải toàn bộ phần cơ thể trên mới có thể di chuyển được. Anh Hân, phải dùng thuốc tới tháng thứ 4 mới khỏi bệnh.

Ngoài ra, còn rất nhiều trường hợp bị bệnh nặng như Đại tá Trần Hữu Công (61 tuổi, đã về hưu, công tác tại Quân Đoàn 2, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang) đau vai gáy và gai cột sống, từng chữa trị tại Bệnh viện Quân Y nhưng lại tái phát. Cũng nhờ bài thuốc này mà đã khỏi bệnh.

Theo lương y Triệu Thị Thanh, thì đau nhức vai gáy có nhiều nguyên nhân như: Xuất phát từ lao động công việc, cơ địa của từng người. Nhưng phổ biến nhất, vẫn là tình trạng đau mỏi vai gáy do thoái hóa xương khớp. Bệnh đau mỏi vai gáy, nếu để càng lâu thì bệnh càng nặng, khó điều trị và có nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, người bệnh cần lưu ý phát hiện bệnh sớm, chẩn đoán chính xác các nguyên nhân gây ra bệnh và điều trị dứt điểm bằng phương pháp phù hợp.

Công thức tinh chế cao lá đập tan bệnh xương khớp 

Cũng theo lương y Triệu Thị Thanh, thì trong các công đoạn làm thuốc thì việc hái thuốc vất vả nhất chiếm phần lớn thời gian công sức làm thuốc. Nhiều khi đi rừng tới vài ngày, có những khi hàng tuần để tìm những dược liệu trong bài thuốc. Lương y Thanh tiết lộ là không phải ai cũng biết đầy đủ các cây thuốc như nhau, chỉ có những người có kinh nghiệm đi rừng mới biết đủ mặt thuốc. Nghề thuốc gia truyền của người Dao luôn có bí quyết riêng trong từng nhà một và từng vùng một. Cũng theo lời lương y Triệu Thị Thanh thì bài thuốc này khá cầu kỳ, phải dùng hàng chục vị khác nhau, chủ yếu lấy từ trên rừng về. Sau đó đem phơi khô và cất cẩn thận tránh ẩm mốc. Một số vị được đem nấu thành cao trong vòng một tháng trời để lấy được tinh chất của nó. Đa số những vị thuốc đều được lấy từ những loại cây cổ thụ gọi theo tiếng người Dao như cây Dào ghím, Dào pèng…  Những loại cây này đều là dạng thân gỗ, cây cao lớn. Hoặc như loại Lòm tỏi, một vị thuốc chống viêm cực kỳ hiệu quả. Loại này dạng thân nhỏ, có lá đôi. Để lấy được những vị này phải leo trèo rất vất vả mới lấy được.

Bài thuốc trên chuyên đặc trị các bệnh về xương khớp như viêm khớp, vôi hóa, gai đôi, thoái hóa, thoát vị đĩa đệm… Tuy nhiên, một số bệnh nhân bị gout tìm đến và cũng đã được lương y Sơn điều trị thành công. Chữa trị theo phương pháp của bà chẳng mấy kỳ công giống như một số loại thuốc Nam khác, tuy tác dụng không nhanh chóng như Tây y nhưng khi đã khỏi thì rất ít tái phát trở lại. Đặc biệt, lại không hề có tác dụng phụ vì thảo dược được hái từ tự nhiên. Người bệnh nhẹ thì uống thuốc trong vòng 2 đến 3 tháng là khỏi. Người nặng thì phải điều trị tới vài tháng, cũng có trường hợp phải dùng thêm hình thức đắp, chườm thuốc thì mới khỏi dứt điểm được.

“Trước kia công việc hái thuốc đơn giản lắm, vì những vị thuốc này trên rừng còn nhiều vô kể. Để lấy đủ vị thuốc trong bài thì chỉ cần đi vài cánh rừng, vài dãy núi gần nhà là cũng có thể kiếm đủ vị thuốc. Nhưng bây giờ người ta phá hết rừng, làm nương mía, nương ngô nên một số cây hiếm đi dần. Có khi đi cả mấy ngày mới được đủ gùi thuốc cần dùng. Tôi cũng phải tự mình đi lấy thảo dược, có nhiều vị chỉ mình tôi biết cách lấy và lấy ở chỗ nào. Người Dao có một quan niệm tâm linh khi lấy thuốc là có những vị thuốc phải được lấy theo ngày, theo giờ”. Lương y Thanh chia sẻ.

Cao lá cây

Ngày xưa các vị thuốc chủ yếu dùng là thuốc tươi, còn thuốc khô là để người Dao mang đi các nơi chữa trị và bán cho người bệnh. Nhưng mấy thập kỷ gần đây, người Dao đã bào chế thêm ra cao thảo dược để kết hợp uống kèm các loại vị thuốc đã được cắt, phơi, rồi cắt thành thang dùng để sắc uống để hỗ trợ điều trị bệnh liên quan đến xương khớp. Cao thảo dược được đưa vào chưng cất theo cách thủ công để lấy tinh chất. Những vị thuốc này được cho vào loại chảo gang rất dày để đun lên để lấy nước tinh túy từ cây, sau hàng tuần thì tiếp tục vớt bã ra để nấu thành cao. Công việc này rất công phu, phải mất ròng rã hàng tháng trời mới thành cao được.

Theo lương y Thanh thì từ nhiều năm nay, nghề thuốc của người Dao chỉ được biết đến ít vì người Dao chỉ có thể chữa cho những người biết tới. Bây giờ, nghề thuốc phát triển được là do giao thông đi lại thuận tiện và nhiều người biết tới hơn nên nghề thuốc cũng được chú trọng hơn. Và cô cùng những thầy lang đang mang đến sức sống mới cho những vùng cao nơi đây.

Tuy nhiên, để bảo tồn những cây thuốc luôn là niềm trăn trở, đau đáu của không ít những lương y. Bên cạnh đó, lương y Thanh bảo tồn được những cây thuốc quý đang hiếm dần theo cách riêng của mình, để đóng góp vào y lý của người Dao ngày càng hoàn thiện hơn.

Nhận xét về bài thuốc xương khớp nổi tiếng của lương y Triệu Thị Thanh, ông Lý Văn Vượng – Phó chủ tịch xã Ba Vì cho biết: “Bà Thanh chữa bệnh theo bài thuốc gia truyền từ đời xưa, là người có nhiều kinh nghiệm trong chữa trị bệnh. Trong các bài thuốc của bà có bài thuốc chữa xương khớp đã cứu nhiều người khỏi bệnh, rất nhiều người ở xa cũng tới đây chữa trị. Bà Thanh cũng được biết đến là hội viên nhiệt tình, tiêu biểu và rất tích cực của Hội đông y xã nhà”.

Còn tiếp...